هر یک از ما بطور مداوم میزبان آنتی اکسیدان ها و رادیکالهای آزاد در بدن خود هستیم. برخی از آنتی اکسیدان ها توسط خود بدن ساخته می شوند و بقیه موارد از طریق تغذیه و خوردن غذاهای حاوی آنتی اکسیدان که به عنوان غذاهای ضد التهاب نیز شناخته می شوند، تأمین می شوند. آنتی اکسیدان ها برای خنثی کردن رادیکالهای آزاد در بدن ما کمک می کنند و تصور می شود این باعث تقویت سلامت کلی می گردد.
آنتی اکسیدان چیست؟
بدن ما به طور مداوم در حال تولید و مصرف آنتی اکسیدان ها و رادیکالهای آزاد است. آنتی اکسیدان و رادیکال آزاد، در تضاد با همدیگر هستند. هنگامی که کبد بخواهد با سموم در بدن مبارزه کند، آنتی اکسیدان تولید می کند. در طرف مقابل، گلبول سفید برای مبارزه با بیماریهای ویروسی مانند سرماخوردگی و کرونا و ترمیم سلو‌های آسیب دیده، رادیکال آزاد در بدن می سازد.
خواص آنتی اکسیدان در بدن به شکلی است که بتواند سلامت انسان را تضمین کند. هنگامی که تعادل سطح آنتی اکسیدان و رادیکال آزاد به هم بخورد، باید انتظار بیماری را داشت. نقش آنتی اکسیدان در بدن برای خنثی کردن مولکولهای رادیکالهای آزاد است.
آنتی اکسیدان ها چه چیزهایی هستند؟
آنتی اکسیدان به هر ماده ای گفته می شود که بتواند فرآیند اکسیداسیون را مهار کند، مخصوصا موادی که برای جلوگیری از خراب شدن مواد غذایی ذخیره شده یا حذف عوامل بالقوه اکسیداسیون در بدن یک موجود زنده استفاده می شوند.
آنتی اکسیدان ها شامل مواد غذایی مختلفی هستند که حتما قبلا نام آنها را شنیده‌اید، مثلا کارتنوئید ها مانند بتاکاروتن، لیکوپن و ویتامین C، این مواد نمونه ای از آنتی اکسیدان هایی هستند که فرآیند اکسیداسیون یا واکنش سلولی در برابر اکسیژن یا رادیکالهای آزاد را مهار می کنند.
بررسی کلی آنتی اکسیدان
اجزای اصلی تشکیل دهنده آنتی اکسیدان عبارتند از: اسید فولیک، بتاکاروتن و ویتامین E، اسید فولیک یا همان ویتامین B9 که فولات نیز نامیده می شود، یکی از موادی است که بدن انسان را در مقابل بسیاری از بیماریها مانند: سرطان، نقص های مادرزادی، بیماریهای مربوط به سیستم عصبی و بیماریهای مربوط به خون محافظت می کند. بتاکاروتن یک رنگدانه نارنجی رنگ یا قرمز است که پیش نیاز و پیش سازِ به وجود آمدن ویتامین A محسوب می شود.
بیشتر بخوانید: تاثیر رژیم گیاهخواری در سلامت قلب
فواید و مزیت های آنتی اکسیدان برای بدن
کارتنوئید ها، بتاکاروتن، لیکوپن و ویتامین C، آنتی اکسیدان های معروف و شناخته شده هستند. در طول روز، مقادیر زیادی از این آنتی اکسیدان ها را با خوردن میوه ها، سبزیها و غذاهای مختلف دریافت می کنید.
به برخی از خواص آنتی اکسیدان و نقش آنها در بدن اشاره کرده ایم.
- از پیری زودرس پوست جلوگیری می کند.
- مفاصل، چشم ها، قلب و مغز را سالم نگه می دارد.
- ریسک ابتلا به انواع سرطان را کاهش می دهد.
- سم زدایی در بدن را راحت تر می کند.
- با سالم نگه داشتن ارگانهای بدن، باعث افزایش طول عمر می شود.
- ریسک ابتلا به آلزایمر و زوال عقل را کاهش می دهد.
- آسیب های سلولی را کمتر می کند.
منابع آنتی اکسیدان ها
برای به دست آوردن برخی از آنتی اکسیدان های خاص ، سعی کنید موارد زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- ویتامین A: محصولات لبنی، تخم مرغ و جگر
- ویتامین C: بیشتر میوه ها و سبزیجات، به خصوص انواع توت ها، پرتقال ها و فلفل و بادمجان
- ویتامین E: آجیل و تخمه، روغن آفتابگردان و سایر روغنهای گیاهی و سبزیجات دارای برگهای سبز
- بتاکاروتن : میوه ها و سبزیجات با رنگ روشن مانند هویج، نخود فرنگی، اسفناج و انبه
- لیکوپن : میوه و سبزیجات قرمز از جمله گوجه فرنگی و هندوانه
- لوتئین : سبزیجات سبزبرگ، ذرت، پاپایا و پرتقال
- سلنیوم : برنج، ذرت ، گندم و سایر غلات سبوس دار، همچنین آجیل، تخم مرغ، پنیر و حبوبات
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع هویج و خواص آن ها
آنتی اکسیدان های طبیعی در نوشیدنی ها
سه نوع اصلی گیاهانی که دارای آنتی‌اکسیدان های طبیعی هستند و به عبارت دیگر، آنتی اکسیدان های گیاهی محسوب می شوند عبارتند از:
- قهوه: منبع شماره یک آنتی‌اکسیدان طبیعی تمامی آمریکاییها قهوه است.
- چای: چای سبز و چای سفید دو منبع فوق العاده از آنتی اکسیدان های طبیعی به شمار می روند که استفاده شفابخش از آنها به ایام باستان بازمی گردد. در حقیقت، چای سفید همان گیاه چای سبز است اما نحوه فرآوری آن فرق می کند.
- کاکائو، چای سیاه، چای گیاهی هم منبع خوبی از آنتی اکسیدان هستند.
۱۰ گیاه حاوی آنتی اکسیدان
در کنار غذاهای دارای آنتی اکسیدان، برخی گیاهان، ادویه‌جات و روغنهای خاصی که از گیاهان خوراکی گرفته می شوند نیز در بالا بردن ترکیبات آنتی اکسیدانی در بدن کمک شایانی می کنند. در اینجا فهرست دیگری از گیاهانی را که می توانید برای بالا بردن ضریب ایمنی بدن خود در مقابل بیماریهای مختلف از آنها در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
- میخک
- دارچین
- پونه کوهی
- زردچوبه
- کاکائو
- زیره
- جعفری (خشک)
- ریحان
- زنجبیل
- آویشن
بیشتر بخوانید: خواص دارویی و درمانی زردچوبه
مکمل غذایی برای جبران کمبود آنتی اکسیدان
در صورتی که نمی توانید با خوردن مواد و خوراکیهای طبیعی، آنتی اکسیدان مورد نیاز بدنتان را تامین کنید، باید از مکمل های غذایی کمک بگیرید. برای بچه ها و کودکان بد غذا و کم غذا هم، مصرف مکمل های غذایی کودکان مناسب است.
- ویتامین A: مصرف ویتامین A به میزان لازم می تواند برای جلوگیری از کاهش دید و دیابت موثر باشد.
- ویتامین C: مصرف ویتامین C برای دردهای مفاصل و کاهش عفونت های باکتریایی و ویروسی بدن موثر است.
- گلوتاتین: این مکمل به جذب ویتامین‌ها، تولید برخی آنزیم‌ها، سم‌زدایی، هضم چربی‌ها و از بین بردن سلولهای سرطانی کمک می‌کند.
- سلنیوم: سلنیوم به ترشح غدد فوق کلیوی و تیروئید کمک می کند. همچنین مصرف این مکمل برای بیماران آسم مفید است.
- کلروفیل: یا سبزینه به جلوگیری از انواع سرطان کمک می کند و می توانید آن را در برگهای سبزیجات پیدا کنید.
- آستاکسانتین: برای بهبود پوست و جلوگیری از پیری آن می توانید آستاکسانتین مصرف کنید.
- کورستین : مصرف این مکمل به کاهش بیماریهای قلبی و عروقی، آلرژی ها، عفونتها و خستگی مزمن کمک خواهد کرد.
- لوتئین: مصرف لوتئین برای بهبود بینایی و بیماریهای چشم، پوست، شریان ها، قلب و سیستم ایمنی بدن مفید است.
- رسوراترول: مصرف این مکمل برای درمان زخمها، عفونتهای قارچی و حفظ سلامت قلب مفید است.
- روغن کندر: روغن کندر می تواند به پیشگیری و درمان انواع سرطان مانند سرطان سینه، مغز، روده بزرگ و پروستات کمک کند.
کلام آخر درباره آنتی اکسیدان ها و غذاهای سرشار از آن
- آنتی اکسیدان مانع از اکسیداسیون در بدن می شود و همچنین از آسیب رساندن رادیکالهای آزاد که ناشی از استرس است، جلوگیری می کند.
- ما بیشتر آنتی اکسیدان مورد نیاز بدنمان را از غذاها بدست می آوریم که اثرات سبک زندگی ناسالم مانند پیری زودرس، سلولهای جهش یافته، بافت های آسیب دیده پوست و چشم و فعال سازی ژنهای مضر و ایمنی پایین جسمانی را خنثی می سازد.
- بعضی غذاهای حاوی آنتی اکسیدان ارزشمند مانند سبزیجات و مکمل ها عبارتند از سبزیجات دارای برگ سبز، کنگر فرنگی، کاکائو، توت وحشی، چای سبز، دارچین، میخک، سبزیجات دریایی مانند کلپ، جلبک سبز-آبی، مکمل لوتئین یا کورستین و روغن هایی مانند روغن اسطوخودوس و کندر.
