شاهی و خواص آن

• تاریخچه شاهی
• طبع و مزاج شاهی
• مواد موجود در 100 گرم شاهی
• خواص و فواید شاهی
• موارد منع مصرف شاهی
• شیوه مصرف شاهی

شاهی یا ترتیزک، گیاهی از خانواده‌ی چلیپاییان، و یک ساله به ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر است که گیاه بومی مدیترانه شرقی است و در نواحی مختلف ایران نیز پرورش می‌یابد. این گیاه دارای نشاسته و روغن فرار است. شاهی یک سبزی مطبوع می‌باشد که با فرا رسیدن بهار در دسترس ما قرار می‌گیرد و به عنوان غذا و دارو مصرف می‌شود. قسمت‌های قابل استفاده شاهی شامل ریشه، برگ و تخم آن می‌باشد. تخم شاهی شامل دانه‌های کشیده و کوچک به رنگ قهوه‌ای روشن یا متمایل به قرمز دارای موسیلاژ است و در یک طرف آن، نقطه‌ای سفیدرنگ و در قسمت داخلی آن یک گودی مشاهده می‌گردد. مزه شاهی تند است.

شاهی طبعی خشک و نسبتاً خشک دارد.

1. شاهی تقویت کننده‌ی مغز و سیستم عصبی است.
2. خون را تصفیه، و بدن را تقویت می‌کند.
3. ضماد آن برای رفع ورم و پیچ خوردگی پا به کار برده می‌شود.
4. منبع عالی کلسیم است که باعث تقویت استخوان و دندان می‌شود.
5. لوتئین موجود در این گیاه، از بیماری قلبی و آسیب رسیدن به سرخرگ‌ها پیشگیری می‌کند. برای تعدیل فشار خون و میزان کلسترول نیز مفید است.
6. از آن جا که سرشار از ید است، تقویت کننده‌ی غده‌ی تیروئید محسوب می‌شود.
7. باعث شادابی و تمیزی پوست می‌شود.
8. شاهی مانع از رشد سلول‌های سرطانی می‌شود.
9. شاهی حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای آهن و اسید فولیک می‌باشد، از این رو برای اشخاص کم خون مفید است.
10. شاهی خاصیت درمانی فوق العاده‌ای در اختلالات مفصلی و نقرس دارد.
11. عصاره‌ی شاهی، کرم بدن را از بین می‌برد.
12. جویدن برگ‌های شاهی تازه، لثه‌ها را محکم می‌کند و آنها را سالم نگه می‌دارد.
13. شاهی کک و مک را که معمولاً در صورت انسان به صورت لکه‌های قهوه‌ای ریزی پدیدار می‌شود، برطرف می‌کند.
14. مصرف شاهی به کسانی که سنگ کلیه و مثانه دارند توصیه می‌شود.
15. جویدن برگ‌های شاهی تازه لثه‌ها را محکم می‌کند و آن‌ها را سالم نگه می‌دارد.
16. شاهی برای مبتلایان به آسم فوق العاده مفید است.
17. شاهی برای رفع بد بویی زیر بغل مفید است.
18. شاهی چون ضد نیکوتین است برای اشخاصی که سیگار می‌کشند، مفید است.
19. آب شاهی‌کرم را از بین می‌برد و سموم بدن را دفع می‌کند.
20. تخم شاهی، خلط آور و قاعده آور است.
21. برای برطرف کردن گوش درد مفید می‌باشد.
22. کسانی که برونشیت دارند از عصاره‌ی شاهی استفاده کنند.
23. این گیاه برای درمان سرماخوردگی اثری معجزه ‌آسا دارد.
24. بیماری سل را بهبود می‌بخشد.
25. نفخ معده را تحلیل می‌برد و به هضم غذا کمک می‌کند.
26. بواسیر خونی را درمان می‌کند.
27. خوردن شاهی تازه، خستگی‌های عصبی را برطرف می‌سازد.
28. آب شاهی تازه، موها را تقویت کرده و از ریزش آن جلوگیری می‌کند و باعث رشد شان می‌شود.
29. ضماد شاهی تازه، به مرور ماه گرفتگی را برطرف می‌سازد.
30. باز کننده‌ی انسداد مجاری کبد و طحال است.
31. شاهی گیاهی اشتها آور است.
32. نیروی جنسی را افزایش می‌دهد.
33. از بین برنده‌ی انگل‌های معده است.
34. از سبزی‌های خنک است که مواد معدنی را به بدن می‌رساند.

• افرادی که زخم معده یا التهاب روده و معده دارند، نباید در خوردن شاهی زیاده‌روی کنند.
• اسانس و مقادیر طبی شاهی در خانم‌های باردار و اطفال زیر ۴ سال ممنوع است.
• بعلت خاصیت مدر تخم شاهی، مصرف طولانی مدت آن ممکن است باعث ایجاد ناراحتی مثانه شود.
• تخم شاهی باعث سقط جنین می‌شود.

• برای التیام زخم‌های چرکی، از مرهمی که از شاهی کوبیده و چند قطره روغن زیتون یا بادام به دست آید، استفاده می‌شود.
• شاهی لکه‌های سفید پوست را برطرف می‌کند، به این منظور باید تخم شاهی را کوبید و با کمی عسل مخلوط نمود و بر روی لکه‌ها قرار داد. این عمل را روزی یک مرتبه تکرار کنید تا بهبودی کامل حاصل شود.
• شاهی انار ترش را به انار شیرین مبدل می‌کند. برای این منظور باید آب شاهی را گرفته، به دفعات مکرر مانند آب در پای درخت انارترش بریزید که مورد استفاده‌ی ریشه قرار گیرد. در این صورت میوه‌ی آن به انار شیرین تبدیل می‌شود.