میخک جوانه های گل درخت میخک است، یک گیاه همیشه سبز که با نام علمی «سیزیژیوم آروماتیکوم» هم شناخته می شود. این ادویه ی همه کاره به دو صورت کامل و آسیاب شده یافت می شود. میخک به عنوان یک ادویه ی اصلی در غذاهای هندی مورد استفاده قرار می گیرد و در پخت شیرینی زنجبیلی هم یکی از مواد اصلی است. میخک، بیشتر به عنوان یک ادویه ی شیرین و معطر شناخته می شود، اما در طب سنتی خواص میخک هم مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیبات موجود در میخک فواید بسیاری برای سلامتی دارند که از میان آن ها می توان به حفظ سلامت کبد و تثبیت سطح قند خون اشاره کرد.
تاریخچه میخک
درخت میخک بومی جزائر اندونزی و اقیانوسیه است و به علت زیبایی خاصی که دارد، امروزه در بیشتر نقاط دنیا به عنوان درخت زینتی پرورش داده می شود. البته در مناطق سردسیر این گیاه در خانه نگهداری می شود. در قدیم میخک ادویه‌ای گران قیمت بوده که تنها پادشاهان و ثروتمندان مکی می توانستند از آن استفاده کنند. میخک درختی کوچک و مخروطی شکل است که برگ های آن هیچ وقت زرد نمی شود و در تمام طول سال سبز است. ارتفاع این درخت تا ۱۰ متر می رسد. برگ های آن نوک تیز و بیضوی و دم برگ های آن قرمز رنگ است و به درخت زیبایی مخصوصی می دهد. گلخانه گل های میخک کوچک و مجتمع به صورت خوشه هایی شامل ۱۰ تا ۲۵ گل می باشد. غنچه های خشک شده ی آن که کوچک و به طول یک سانتی متر است، به شکل میخ کوچک می باشد.
طبع و مزاج میخک
میخک طبعی گرم و خشک دارد.
ترکیبات شیمیایی میخک
میخک دارای کالوتانیک اسید، کلسیم اکسالات، اسانس روغنی قرار، کاریوفیلن، فورفورال، وانیلین، اوژنول، استیل اوژنول و ارژنین است.
خواص و فواید میخک
- میخک حاوی فیبر، انواع ویتامین ها و مواد معدنی است.
- میخک، منبع غنی منگنز است، ماده ای معدنی که برای حفظ عملکرد مغز و ساختن استخوان های قوی، ضروری است.
- اسهال و دل درد اطفال را برطرف می نماید.
- برای افرادی که قطره قطره یا بریده بریده ادرار می‌کنند یا نمی‌توانند ادرار خود را نگهدارند مفید است.
- بیماری های شریانی را درمان می کند.
- لثه را تقویت می کند.
- میخک همچنین حاوی ترکیبی به نام «اوژنول» است که ثابت شده است به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی عمل می کند.
- میخک دارای خواص ضد قارچ، ضد میکروبی و ضد باکتریایی است
- برای رفع سرفه سرد و تر و تنگی نفس کهنه و خفقان سرد نافع است.
- اسانس میخک برای رفع دندان درد و گوش درد مؤثر است.
- ترکیبات مفید موجود در میخک می تواند به ارتقاء سطح سلامت کبد کمک کند.
- میخک یک محافظ خوب در برابر سرطان است.
- عصاره میخک به درمان زخم معده کمک می کند و اثراتی مشابه چندین داروی ضد زخم را نشان می دهد.
- ضعف اعصاب را درمان می کند.
- کسانی که مبتلا به بیماری وسواس هستند، برای درمان آن باید میخک بخورند.
- کلیه و معده را تقویت می کند.
- میخک سبب تقویت رحم شده و سبب بهبود عملکرد تخمدان ها برای باروری تخمک می شود
- برطرف کننده ی سکسکه است.
- برای تقویت نیروی جنسی سرد مزاجان مفید است.
- میخک اشتها آور است و بدن را تقویت می کند.
- میخک کرم کش است و دارو های کرم کش دارای میخک می باشند.
- برای گردش خون و قلب مفید است.
- کمک به ضخیم شدن مو با کمک خواص ضدالتهابی.
- میخک باعث افزایش جذب قند از خون به سلول ها، افزایش ترشح انسولین و بهبود عملکرد سلول های تولید‌کننده انسولین می شوند.
- استفاده از میخک گرفتگی عضله را از بین می برد.
- می توان از آن به عنوان کمپرس برای شستشوی زخم ها استفاده کرد.
- با مالیدن روغن میخک به پوست سر باعث بهبود گردش خون شده و رشد موها تقویت می شود.
- عصاره ی میخک سرشار از اوژنول، چندین نشانگر پوکی استخوان را بهبود می بخشد و تراکم و استحکام استخوان را افزایش می دهد.
- کمر درد را درمان می کند.
- عرق میخک برای تعادل اخلاط بسیار نافع است.
- سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
بیشتر بخوانید: بهترین دمنوش های گیاهی برای سرماخوردگی
موارد منع مصرف میخک
- میخک باعث کاهش قند خون می شود و افرادی که دچار هیپوگلیسمی هستند باید در مصرف میخک دقت کنند و مرتب قند خون خود را کنترل کنند.
- مصرف بیش از حد میخک می تواند سبب رقیق شدن خون و افزایش خطر خون ریزی شود.
شیوه مصرف میخک
- برای تهیه چای یا دم کرده ی میخک، ۱۰ گرم میخک را با یک لیتر آب جوش مخلوط کرده و به مدت ۵ دقیقه دم کنید. برای رفع اسهال روش مناسبی است.
- چند عدد میخک را در یک فنجان آّب بجوشانید و از این آب مزه مزه کنید تا دندان درد تسکین یابد.
- برای درمان نازایی و تقویت رحم، بین دو عادت ماهیانه هر روز به طور مرتب از 4 گرم میخک استفاده کنید.
- برای چند روز، دو گرم آن را بکوبید و با شیر تازه مخلوط کنید و بخورید. نیروی جنسی سرد مزاج ها را افزایش می دهد.
- مقداری از آن را در یک لیمو فرو کنید و لیمو را حرارت دهید تا خشک شود، سپس آن را بسابید و لثه ها را با آن بشویید. این روش لثه ها را تقویت کرده و بوی بد دهان را از بین می برد.
- برای تقویت چشم، مقداری پودر میخک را به ترکیبات سرمه اضافه کنید و به چشم بکشید.
- گرم مزاجان باید میخک را با صمغ عربی مخلوط کنند و بخورند.
- برای درمان درد های روماتیسمی، 3 تا 4 قطره روغن میخک را با 5 گرم روغن بادام مخلوط کرده و روی قسمت های دردناک بگذارید.
