خواص فوق العاده زرشک برای سلامتی

زرشک برای موارد متنوعی مصرف می‌ شود. زرشک درصنایع غذایی، مصارف دارویی، پزشکی و صنایع رنگ سازی و رنگرزی هم استفاده می شود. زرشک دارای خواص و فواید بی نظیری با ارزش غذایی بالایی است که در صورت مصرف کافی، برای زیبایی پوست و مو و همچنین سلامت بدن بسیار مفید خواهد بود . زرشک بسیار مغذی است و سرشار از کربوهیدرات، فیبر و انواع ویتامین ها و مواد معدنی می باشد.

دانه‌ های زیبای زرشک از درختان همیشه سبز با شاخ و برگی روشن به رنگ ‌های قرمز، نارنجی به دست می‌ آیند. زرشک برای مصارف دارویی بیشتر از 200 سال است که شناخته شده است. این یک گیاه سم زدا است که حاوی خواص دارویی و آرام بخش عالی است و به مبارزه با بیماری های مختلف کمک می کند. زرشک به دلیل محتوای بربرین که دارد اغلب برای اهداف دارویی مشابه استفاده می شود.

البته این گیاه زرشک بیش از 400 گونه مختلف را به خود اختصاص می ‌دهد. برخی برگ ریز و برخی همیشه سبز هستند، بعضی گونه‌ ها دارای خار و برخی دیگر بدون خارخواهند بود. بسیاری از گونه ‌های آن بومی شرق آسیا و ما بقی به آمریکای شمالی و یا جنوبی تعلق دارند. طبیعت میوه زرشک سرد و خشک است و در طب سنتی مصلح های آن عبارتند از: میخک، شکرسرخ و شیرینی‌ های طبیعی.

میوه، ساقه و ریشه‌ زرشک آلکالوئید های مفیدی دارند که معروف ‌ترین آن ها بربرین نامیده می‌ شود. بربرین خاصیت ضد تشنج، ضد میکروب، ضد التهاب و خواب ‌آور دارد. این آلکالوئید در پایین آوردن فشارخون بسیار و تقویت سیستم ایمنی تأثیر مثبت دارد. زرشک علاوه ‌بر بربرین و ویتامین C ، تیامین یا همان ویتامین B1 ، بتاکاروتن، لوتئین، گزانتین، کروم، کبالت و زینک و روی است.

آنها منبع غنی ویتامین های B و C هستند. در زرشک عناصری وجود دارند که ارزش دارویی زیادی دارند. این ماده شیمیایی به عنوان یک آنتی بیوتیک برای کشتن باکتری ها، قارچ ها است.

خواص میوه زرشک، دارای 4 درصد قند، حدود 65 درصد اسید مالیک و دارای اسید تارتاریک و صمغ است. آلکالوئید های بسیاری نظیر «بربرین» که معروف‌ ترین آن‌ها است و همچنین «بربامین» و «اکسیاکانتین» در تمام قسمتهای این گیاه وجود دارد که در ظهور خواص غذایی و دارویی این گیاه نقش مهمی به عهده دارند. بربرین به عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی باعث از بین رفتن میکروب‌ ها و التهابات مختلف، خصوصاً خون و دستگاه گوارش می ‌شود.

گیاه زرشک، درختچه‌ ای با توت قرمز ترش است و اصطلاحاً زرشک نامیده می ‌شود. امروزه آن را در سراسر جهان پرورش می ‌دهند. این گیاه، قرن ‌ها برای درمان مشکلات گوارشی، رفع انواع عفونت ‌ها و بیماری‌ های پوستی به ‌صورت گسترده در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است.

زرشک با کمک به ماهیچه‌ های صافی که سطح روده را پوشانده ‌اند به بهبود گوارش و کاهش درد های دستگاه گوارش کمک می ‌کند. زرشک به‌ خاطر خاصیت منقبض ‌کنندگی، سریعتر از آنتی بیوتیک‌ ها می ‌تواند مشکلات گوارشی را حل نماید. زرشک می ‌تواند بدون بروز عوارض جانبی، اسهال ناشی از وجود باکتری ‌ها را بهبود ببخشد.

بربامین موجود در زرشک با تنظیم غلظت یون ‌های موجود در خون، به سلامت قلب کمک کرده و از آسیب به بافت قلب جلوگیری می ‌کند. از طرفی زرشک با داشتن پلی ‌فنول و آنتی‌اکسیدان ‌های قوی و همچنین ویتامین‌ C منجر به کاهش فشارخون شده و به سلامت و طول عمر دیواره رگ ‌های خونی کمک می ‌کند. همچنین زرشک می ‌تواند با کاهش کلسترول موجود در خون در حفظ سلامت قلب و سلامت عمومی بدن موثر باشد.

بربرین موجود در زرشک دارای خاصیت ضد باکتری و ضد قارچی است و با پیشگیری از متصل شدن باکتری به سلول‌ های بدن انسان از بروز عفونت‌ های قارچی و عفونت های باکتریایی جلوگیری می‌ کند. از زرشک برای درمان و بهبود علائم التهاب و عفونت‌ ها استفاده می‌ شود و همچنین در، درمان عفونت مثانه، دستگاه گوارش و ادراری تاثیرگذار است. میوه زرشک در مقایسه با ریشه این گیاه در مقابله با عفونت‌ های دستگاه ادراری تاثیر بیشتری دارد. زرشک در درمان گلودرد، گرفتگی بینی، درمان سینوزیت و بهتر شدن برونشیت و مشکلات شایع دستگاه تنفسی موثر است.

زرشک اثرات مثبت ثابت شده ای بر قند خون دارد و آن را به یک انتخاب عالی برای پیشگیری و بهبود دیابت تبدیل می کند. مصرف زرشک طبق گزارش‌ ها می‌ تواند به کاهش قند خون منجر شود. بنا به تحقیقات صورت پذیرفته، خواص زرشک، اثرات مثبتی بر قند و هموگلوبین خون دارد و تأثیر آن با دارو های متفورمین سنتی دیابت قابل قیاس است. تا جایی که مصرف زرشک اثری مشابه مصرف داروی متفورمین بر بیماران دیابتی داشته است.

کبد وظیفه دفع سموم و پاکسازی بدن را به عهده دارد. زرشک به عنوان ماده ‌ای ضد میکروب و از بین برنده التهابات، به سلامت کبد کمک شایانی خواهد کرد. این ماده غذایی می ‌تواند به پاکسازی کبد پرداخته و به بهبود عملکرد آن و به رفع عفونت ‌های احتمالی در این عضو بسیار مهم کمک کند. استفاده از زرشک در مداوای کبد چرب مؤثر بوده در شستشو و تصفیه کبد نقش دارد. عصاره زرشک با کنترل رادیکال ‌های آزاد و فاکتورهای آنتی‌اکسیدانی، موجب حفظ سلامت کبد می‌ شود.

زرشک به دلیل وجود بربرین خاصیت ضد التهابی دارد و به همین خاطر می‌ تواند با التهابات لثه مقابله کند. همچنین به دلیل ویژگی ضد عفونت زرشک، مانع از تجمع پلاک، التهاب و عفونت لثه شود. امروزه گفته می ‌شود که ژل ‌های حاوی عصاره ی زرشک بیش از خمیر دندان ‌های ضد پلاک تأثیرگذار هستند.

بربرین موجود در گیاه زرشک، می‌ تواند به مرگ سلول‌ های سرطانی منجر شود. بربرین دو فرآیند کلیدی پیشرفت سرطان یعنی تکثیر سلولی و جابجایی را مهار می‌ کند. هم چنین مانع از تکثیر این سلولها و مهار آنزیمهای دخیل در چرخه آنها می ‌تواند از دیگر فواید زرشک، عنوان شود. بربرین از رشد تومور جلوگیری می ‌نماید و باعث مرگ سلولهای سرطانی پروستات، کبد، استخوان و سینه شود.

زرشک سرشار از ویتامین C است و به همین در مقابله با رادیکال‌ های آزاد مؤثر بوده و باعث افزایش کلاژن‌ سازی در پوست می ‌شود. به همین ترتیب تولید ملانوما در پوست کنترل شده و باعث کم‌ رنگ شدن لکه و آکنه‌ های پوستی می ‌گردد. از طرفی دیگر، ویتامین C موجود در زرشک به حفظ سلامتی و درخشانی موها نیز کمک می‌ کند. بدین ترتیب که با بهبود گردش خون و تشدید فرآیند غذا رسانی به پوست و مو، سلامت و زیبایی را به آن‌ ها هدیه می ‌کند. ویتامین C مانع از پیری پوست است.

میوه زرشک و عصاره آن با بهبود عملکرد کبد و کمک به افزایش جریان خون باعث بالا رفتن متابولیسم بدن و کاهش چربی ‌های مضر در خون می ‌شود. مصرف مقدار مناسب و منظم آب و یا عصاره زرشک، ضامن حفظ تعادل متابولیسم در بدن شما خواهد بود. فیبر رژیمی موجود در زرشک برای مهار کلسترول غیر ضروری در روده بزرگ است که به نوبه خود تولید سطح کلسترول خوب را افزایش و بهینه می سازد.

یکی از مزایای دیگر زرشک، جذب آهن است. آهن یک ترکیب ضروری برای سلامت انسان است. ویتامین C یکی از ترکیبات شیمیایی است، که می تواند جذب آهن را بهینه کند. با افزایش مقدار ویتامین C می توان از آنها برای بهینه‌ سازی جذب آهن در بدن استفاده کرد. گرچه این موارد تنها بخشی از خواص ثابت شده این ماده مغذی گزارش شده، اما در کنار آن می ‌توان به خواص تب بری، کاهش درد های رماتیسمی، تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان سنگ کیسه صفرا و کاهش اوره در خون نیز اشاره نمود.

انواع خاصی از بیماری های پوستی وجود دارند که می توانند با استفاده از زرشک درمان شوند. آکنه، پسوریازیس و خارش برخی از بیماری های پوستی هستند که می توانند با داروهای ضد عفونی درمان شوند، زیرا حاوی داروهای ضد باکتریایی و ضد قارچی هستند.

عواملی وجود دارند که می توانند منجر به دوره های قاعدگی نامنظم در زنان شوند. یکی از راهکارهای طبیعی و مؤثر برای دوره های منظم می تواند زرشک باشد. یکی از فواید زرشک برای زنان, تحریک رحم می باشد. همچنین این سبزی می تواند بی نظمی سیکل قاعدگی در زنان را درمان کند و در بهبود التهاب واژن موثر باشد. یکی از مشکلات شایع در میان زنان، کم خونی است. زرشک در درمان کم خونی نیز موثر می باشد. زرشک آرام بخش است و بنابراین برای تقویت اعصاب مفید است.

زرشک در درمان کم خونی نیز مفید است. آنمی وقتی رخ می دهد که بدن از کمبود آهن رنج می برد. ممکن است دلایل زیادی برای کمبود آهن وجود داشته باشد با این حال، می‌ دانیم که زرشک حاوی ویتامین C است و بنابراین می تواند در مقابله با این مشکل مفید باشد.

یکی از پرکاربرد ترین قسمتهای زرشک, برگ آن می باشد. برهای زرشک سرشار از مواد مغذی بسیاری هستند که هر یک از آن ها مزایای بسیاری برای سلامتی دارند. گفته شده برگ زرشک می توان در درمان آب آوردگی بدن موثر باشد. همچنین برگ این سبزی نیز سرشار از ویتامین C است که برای برای حفظ سلامت عمومی بدن ضروری است.

این ویتامین در بسیاری از سبزیجات و میوه های دیگر مانند کیوی نیز یافت می شود. جالب است بدانید، جویدن برگ زرشک موجب تقویت لثه و دندان ها می شود. از این رو یکی از مهمترین خواص برگ زرشک، حفظ سلامتی دندان است.

از زرشک در تهیه مربا، لواشک، مارمالاد، آبمیوه، ژله، پودر، چای و … استفاده می ‌گردد. بسیاری از ترکیب این ماده و سایر طعم دهنده بهره می ‌برند. به طور مثال دمنوش‌ های زرشک با عناب، زعفران، عسل کاربرد فراوانی دارد. بدیهی است که استفاده از مقادیر تازه خشک شده آن اهمیت فراوانی دارد. میوه‌ تازه و خشک‌ شده‌ زرشک، آب ‌زرشک، کپسول زرشک، عصاره‌ مایع زرشک، تنتور و پماد موضعی زرشک همه از جمله محصولاتی است که در بازار یافت می ‌شوند. ریشه‌ خشک ‌شده‌ زرشک را می‌ توان به ‌عنوان چای دم کرد.

• مصرف بیش از حد زرشک، موجب مسمومیت بوده و برای سلامتی زیان‌ آور است.
• زرشک طبع سردی دارد اگر زیاد مصرف گردد، موجب افزایش رطوبت بدن و افزایش بزاق دهان می ‌شود.
• افراد سرد مزاج، بهتر است زرشک را با ادویه‌ های گرم مثل زعفران، هل و زنجبیل استفاده نمایند.
• زیاده ‌روی در مصرف زرشک باعث تهوع، تشنج، کاهش شدید فشار‌خون، کاهش شدید ضربان قلب، سرگیجه و خون‌ ریزی بینی و ضعف عمومی بدن می ‌شود.
• مصرف طولانی مدت زرشک بر عملکرد دستگاه گوارش اثر نا مطلوب داشته و موجب ضعیف شدن معده و روده می ‌گردد.
• همچنین زیاده ‌روی در مصرف زرشک باعث ایجاد نفخ و یبوست می ‌گردد.
• کسانی که سرفه می ‌کنند نباید زرشک مصرف نمایند و یا درصورت مصرف آن را با عسل میل نمایند.
• مصرف زیاد زرشک برای زنان باردار و شیرده توصیه نمی ‌شود. چون باعث تحریک عضلات رحم شده و امکان سقط جنین وجود دارد.
• کودکان زیر دو سال نباید زرشک مصرف کنند. زرشک باعث اختلالات کبدی و تشدید یرقان در آنها می گردد.
• بیماران دیابتی نباید دارو های خاصی که مصرف می‌ کنند را با زرشک ترکیب کنند.