شلغم و خواص آن

شلغم با نام علمی ِnapus Brassica، گیاهی است با برگ‌ های ناصاف و بریدگی‌ های زیاد به رنگ سر و سفید ریشه‌ ی آن غده‌ ای و به شکل‌ های گرد و یا دراز، به رنگ سفید با لکه‌ های بنفش می‌ باشد. میوه‌ ی شلغم مانند غلافی باریک و دراز است که در آن چند دانه‌ ی سیاه وجود دارد. شلغم در هوای سرد بسیار خوب رشد می‌ کند. شلغم منبعی غنی از فیبر، ویتامین‌ ها از جمله ویتامین C، فولات، نیاسین و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و منیزیم است و به همین دلیل خاصیت شلغم برای سلامتی بسیار فراوان است. از جمله خواص شلغم می‌توان به مواردی مانند حفظ سلامت استخوان، جلوگیری از سرطان، درمان کم خونی، تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود هضم، حفظ شادابی پوست، رفع ترک کف پا، تقویت و افزایش رشد مو، درمان سرماخوردگی و گلو درد، حفظ سلامت دستگاه گوارش، لاغری، کاهش سطح قند خون، کاهش فشار خون، حفظ سلامت قلب، درمان یبوست، درمان آسم، حفظ سلامت ریه، افزایش گردش خون، سم زدایی و اشاره کرد.

مردم هزاران سال است که شلغم را پرورش می دهند، اما شلغم یک محصول بسیار محبوب نبود. در حقیقت، در زمان امپراتوری روم، رومیان ریشه شلغم را نگه می داشتند تا به سوی افرادی که دوست نداشتند پرتاب کنند. اطلاعات تاریخی نشان می دهد که ریشه شلغم در درجه اول توسط مردم فقیر در یونان و روم باستان خورده شده است. فقط چند رومی طبقه بالا شلغم می خوردند و آن را هم با زیره یا عسل ترکیب می کردند. انسان قبل از تاریخ، خاصیت غذایی سبزی‌ های ریشه‌ ای را مثل، شلغم، هویج و ترب که به حالت وحشی می‌ روییده است کشف کرده و آن را از زمین درآورده و در خاکستر داغ آتش می‌ پخته و می‌ خورده است. بعد از عصر ما قبل تاریخ، پیشینیان به خوبی شلغم را می‌ شناختند چنان که شلغم در هندوستان قبل از هجوم آریا ها معمول بود.

طبع شلغم در طب سنتی گرم و تر است که مصرف آن برای افرادی با مزاج سرد و خشک بسیار مفید و پرفایده است. اما افرادی که دارای طبع و مزاج گرم هستند بهتر است که آن را به همراه مصلحاتش مصرف کنند. شلغم دارای تری بسیاری است که مصلحاتش عبارتند از: خردل، فلفل و زیره.

50 میلی‌گرم	سدیم	91 گرم	آب
270 میلی‌گرم	پتاسیم	1 گرم	پروتئین
0.04 میلی‌گرم	ویتامین B 1	0.2 گرم	مواد چربی
0.07 میلی‌گرم	ویتامین B 2	6.6 گرم	مواد نشاسته ای
0.6 میلی‌گرم	ویتامین B 3	40 میلی‌گرم	کلسیم
40 میلی‌گرم	ویتامین C	30 میلی‌گرم	فسفر
5.06 گرم	کربوهیدرات	0.5 میلی‌گرم	آهن
2 گرم	فیبر غذایی	9 میلی‌گرم	منیزیم

1- شلغم اشتها آور است.

2- آّب شلغم قند خون را پایین می‌ آورد.

3- برای درمان و رفع سرفه مفید است.

4- شلغم پخته بهترین دارو برای برونشیت است.

5- شلغم‌ ها مقدار مناسبی ویتامین B به بدن می‌ رسانند و اطمینان می‌ دهند که همه‌ ی سیستم‌ های بدن ما به‌ درستی کار می‌ کنند و سطوح هورمونی ما پایدار هستند.

6- شلغم‌ علاوه‌ بر ویتامین C مقدار چشمگیری ویتامین E، منگنز و بتاکاروتن دارد که همه‌ ی این ها به‌ عنوان آنتی‌اکسیدان در بدن عمل می‌ کنند. این آنتی‌اکسیدان‌ ها، به سراغ رادیکال‌ های آزاد می‌ روند و قبل از آن که این رادیکال‌ ها بتوانند جهش‌ های سلولی بیشتری ایجاد کنند یا باعث بروز سرطان شوند، آنها را خنثی می‌ کنند.

7- کلسیم موجود در شلغم می‌ تواند به رشد و ترمیم بدنه‌ ی استخوان در سراسر بدن کمک کند. کلسیم در افزایش تراکم مواد معدنی استخوان، ضروری است.

8- بهترین ماده‌ ی غذایی برای افرادی است که دچار گریپ یا سرماخوردگی شده‌ اند، شلغم آب پز یا پخته یا به شکل دیگر را در زمستان که ابتلا به سرماخوردگی زیاد است مصرف نمایید.

9- برگ‌ های شلغم، سرشار از اسید های چرب امگا ۳ و ویتامین K هستند که هر دوی این ها برای بیماری‌ های التهابی، بسیار مفیدند.

10- شلغم مقوی چشم بوده و علاج شب کوری می‌ باشد.

11- شلغم سنگ مثانه را خرد و آن را دفع می‌ کند.

12- چون شلغم دارای مقدار کمی (حدود هشت درصـد) مـواد قندی و نشاسته‌ ای است، بهترین غذا برای کسانی است که می‌ خواهـند لاغـر شـوند. بنابراین این گونه اشخاص باید صبحانه و یا یک وعده غذای خود را به شلغم اختصاص دهند، زیرا شلغم معده را پر می‌ کند و جلوی اشتهای اضافی را می‌ گیرد.

13- کسانی که حافظه‌ ی ضعیفی دارند، حتما باید شلغم بخورند زیرا حافظه را تقویت می‌ کند.

14- کسانی که که غده‌ ی تیروئیدشان کم ترشح می‌ کند، باید حتماً شلغم بخورند، زیرا شلغم به علت داشتن ید فراوان ترشحات غده‌ ی تیروئید را تنظیم می‌ کند.

15- مهم‌ ترین دارو برای درمان بیماری جذام است.

16- آهن زیادی که در شلغم وجود دارد، برای افرادی که دچار کم خونی یا شمارش پایین سلول‌ های خون هستند، بسیار مفید است.

17- تخم شلغم را اگر سرخ کرده و بخورید برای ضعف جنسی مؤثر است.

18- فیبر موجود در شلغم می‌ تواند باعث حجیم‌ شدن مدفوع شود و حرکت آن را در روده، آسان‌ تر کند.

19- شلغم حاوی مقدار زیادی از ویتامین C و اسید اسکوربیک است. این دو، تقویت‌ کننده‌ های مهمی برای سیستم ایمنی بدن ما هستند.

20- ضماد پخته‌ی شلغم و همچنین مالیدن دم کرده‌ ی شلغم و برگ و دانه‌ ی آن برای ترک و خارش پوست مفید است.

وسط یک شلغم را گود کنید و داخل این گودی را پر از شکر کنید و مدتی بگذارید بماند، بعد وقتی به آب افتاد آن را با قاشق بگیرید و موقع حمله آسم بخورید.

یک یا دو شلغم را در آب بپزید وقتی خوب پخته شد، آن‌ ها را در سبزی خرد کن بریزید و به صورت پوره در آورید و در یک پارچه نازک بریزید و تا گرم است روی آبسه بگذارید. اگر چند بار این کار را تکرار کنید، بزودی آبسه شما سر باز کرده و خوب خواهد شد.

• شلغم‌ های جوان یا کوچک (بچه شلغم) که اغلب در مراحل اولیه برداشت می‌ شوند، طعم شیرین و ظریفی دارند. می‌ توانید آن ها را به‌ صورت خام به همراه کلم، هویج و چغندر به سالاد سبزیجات اضافه کنید.

• می‌ توانید شلغم‌ ها را به شکل مکعبی برش دهید و به خوراک سبزیجات شامل سیب‌ زمینی، هویج، موسیر و کلم قمری اضافه کنید. سایر خوراک‌ های پیشنهادی عبارتند از خوراک مرغ، گوشت گاو و بره. در واقع، برگ‌ های شلغم را می‌ توان به همراه سایر سبزیجات در پخت انواع سوپ‌ ها و خوراک‌ ها به‌کار برد.

• در بسیاری از نقاط ایران، هندوستان و پاکستان با شلغم و سبزیجات دیگری مانند هویج، تربچه و فلفل قرمز ترشی درست می‌ کنند.
• یک روش دیگر برای استفاده از شلغم خام، آن است که شلغم را به شکل خلال‌ های نازک ببرید و از آن در انواع دیپ استفاده کنید یا آن را رنده کنید و در انواع سالاد بریزید.

1- مصرف شلغم برای افرادی که مبتلا به صرع هستند مناسب نمی‌ باشد.

3- شلغم یخ زده باعث مسمومیت می‌ شود.

4- کسانی که بیماری قند دارند نباید آن را مصرف کنند. چون شلغم دارای مواد قندی است.

5- کسانی که از نظر هضم غذا، معده و یا روده‌ هایی ضعیف دارند نباید شلغم بخورند زیرا هضم آن را نمی‌ توانند تحمل کنند.