همه آنچه که باید درباره مولتی ویتامین ها بدانید + مضرات و نکات مصرف

انواع مولتی ویتامین و مولتی مینرال ها پرمصرف ترین مکمل ها در جهان هستند و محبوبیت آنها در چند دهه گذشته به سرعت افزایش یافته است. برخی افراد بر این باورند که مصرف مولتی ویتامین می تواند سلامتی را بهبود بخشد، عادات غذایی نادرست را جبران کند و حتی خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد. این مطلب تحقیقات علمی در مورد تاثیرات انواع مولتی ویتامین را بررسی می کند.

مولتی ویتامین ها مکمل هایی هستند که حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی در کنار سایر مواد مختلف هستند. با توجه به اینکه هیچ استانداردی برای تشکیل مولتی ویتامین وجود ندارد، ترکیب مواد مغذی آنها بر اساس برند و محصول متفاوت است. مولتی ویتامین ها به عنوان مولتی، چند گانه یا به سادگی ویتامین نیز شناخته می شوند.

آنها در اشکال مختلف از جمله قرص، کپسول، آدامس جویدنی، پودر و مایع در دسترس هستند. بیشتر مولتی ویتامین ها باید یک یا دو بار در روز مصرف شوند.

۱۳ ویتامین و حداقل ۱۶ماده معدنی ضروری برای سلامت وجود دارد. بسیاری از آنها در واکنش‌های آنزیمی در بدن شرکت می‌کنند یا همانند هورمون‌ها، در سیگنال مولکول‌ها و یا عناصر ساختاری آنها شرکت می‌کنند. این مواد مغذی در بدن برای تولید مثل، تعمیر و نگهداری، رشد و تنظیم فرآیندهای بدن مورد نیاز هستند.

شواهد در مورد مصرف مولتی ویتامین و خطر سرطان نیز متفاوت است. با توجه به ترکیبات موجود در مولتی ویتامین ها می توان به این نتیجه رسید که این داروها می تواند از طریق رفع کمبود بدن، خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. شواهد علمی نشان می دهد که استفاده معمول و بی رویه از مکمل ها و مولتی ویتامین ها نتیجه ی مطلوبی در کاهش خطر ابتلا به سرطان نخواهد داشت، و در این زمینه می بایست با متخصصان پزشکی در این زمینه مشورت کرد.

تحقیقات روی 47289 نفر مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به سرطان در مردانی که مولتی ویتامین مصرف می‌ کنند 31 درصد کمتر است، اما در زنان تأثیری ندارد. استفاده طولانی‌ مدت از مولتی ویتامین می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.

مولتی ویتامین ها برای موارد دیگر از جمله ارتقای عملکرد مغز و سلامت چشم مورد مطالعه قرار گرفته اند.

چندین مطالعه کوچک که جمعیتهای خاصی را مورد بررسی قرار می‌ دهند، نشان داده‌ اند که مولتی ویتامین‌ ها می‌توانند حافظه را در افراد مسن بهبود بخشند. مولتی ویتامین ها همچنین می توانند بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارند. تحقیقات نه تنها ارتباط بین خلق و خوی ضعیف و کمبود مواد مغذی، بلکه بین مکمل های غذایی و کاهش علائم اضطراب و افسردگی را نیز آشکار کرده است.

دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یکی از علل اصلی نابینایی در سراسر جهان است. یک مطالعه نشان داد که مصرف ویتامین‌ ها و مواد معدنی آنتی‌ اکسیدان، پیشرفت آن را کاهش داده و به پیشگیری از آن کمک کند. علاوه بر این، برخی شواهد نشان می‌دهند که مولتی ویتامین‌ها خطر ابتلا به آب مروارید، یکی دیگر از بیماری‌های چشمی گسترده را کاهش می دهند.

کم شدن توده‌ عضلانی مربوط به کهولت سن با آسیب رادیکال‌ های آزاد مرتبط است. مولتی ویتامین روزانه‌ سرشار از آنتی اکسیدان به تحت کنترل گرفتن رادیکال‌ های آزاد کمک می‌ کند. ویتامین D نیز نیروی عضلانی را در افراد مسن تقویت می‌ کند.

سطوح بالای مواد معدنی، آنتی اکسیدان‌ ها و ویتامین‌ های ب کمپلکس موجود در یک وعده‌ مصرفی مولتی ویتامین روزانه به زدودن سموم از بدنتان کمک می‌ کند، واکنش‌ های آنزیمی لازم برای سم‌ زدایی را تسهیل کرده و کبد و سایر ارگانهای بدن را سالم نگه می‌ دارد.

دوز یک فاکتور اساسی است که باید در هنگام مصرف مولتی ویتامین ها در نظر گرفته شود. اگرچه دوزهای بالای برخی از ویتامین ها و مواد معدنی برای برخی افراد قابل قبول است، اما مقادیر زیاد آن می تواند مضر باشد. دوز مناسب می تواند به حلالیت ویتامین بستگی داشته باشد که به دو گروه زیر طبقه بندی می شود:

• محلول در آب: که بدن شما مقادیر اضافی این ویتامین ها را از طریق ادرار دفع می کند.

• محلول در چربی: از آنجایی که بدن شما راه آسانی برای خلاص شدن از شر آنها ندارد، ممکن است مقادیر اضافی در کبد شما جمع شود.

• افراد باردار باید مراقب مصرف ویتامین A خود باشند، زیرا مصرف بیش از حد آن با ناتوانی های مادرزادی مرتبط است.

• مسمومیت ویتامین D نادر است و بعید است که در اثر مصرف مولتی ویتامین ایجاد شود. با این حال، مسمومیت ویتامین A شایع تر است.

• اگر مولتی ویتامین مصرف می کنید و غذاهای غنی از مواد مغذی زیادی مصرف می کنید، می توانید از مقدار توصیه شده روزانه بسیاری از مواد مغذی فراتر بروید.

• افراد سیگاری باید از مصرف مولتی ویتامین با مقادیر زیاد بتاکاروتن یا ویتامین A اجتناب کنند، زیرا این مواد مغذی خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهند.

• دوزهای بالای برخی از مواد معدنی مانند آهن می تواند منجر به ناراحتی معده، یبوست، استفراغ و غش شود. آهن همچنین می تواند توانایی بدن برای جذب روی را محدود کند.

• مردان باید مراقب مصرف آهن خود باشند، زیرا تمایل دارند بیشتر از زنان، آهن را ذخیره کنند. این وضعیت می تواند منجر به تجمع سطوح سمی این ماده معدنی شود و باعث سیروز کبدی، سرطان کبد و بیماری قلبی می شود.

به نظر شما، آیا مولتی ویتامین‌ها قابلیت‌های بسیاری دارند و می‌توانند در سلامت ما نقش بسزایی ایفا کنند؟ تصور عموم بر این است که در یک کپسول کوچک مولتی ویتامین، تقریبا همه مواد غذایی که بدنمان برای درست کار کردن به آنها نیاز دارد، گنجانده شده است. پس کافی است روزی یک قرص کامل مولتی ویتامین بخوریم و دیگر نگران هیچ چیزی نباشیم. ولی نه، واقعیت ماجرا غیر از این حکم ساده انگارانه و در عین حال خطرناک است. مصرف هر ماده غذایی و مغذی اگر خارج از میزان نیاز بدن باشد ضرر دارد، مکمل‌های مولتی ویتامین‌ها هم از این قاعده مستثنی نیستند. برای مثال ویتامین E خانم‌ها که مطمئناً این ویتامین را غذای پوست می‌دانند. آقایان هم احتمالا اگر کبد چرب داشته باشند، با این ویتامین آشنا هستند. ویتامین E در درمان کبد چرب موثر است و باعث درمان آن می‌شود اما در صورت مصرف اشتباه و زیاد ویتامین E باعث رسوب در کبد می‌شود.

مولتی ویتامین ها برای همه مناسب نیستند و حتی ممکن است به برخی افراد آسیب بزنند. گروه های خاصی که بهتر است از مولتی ویتامین ها بهره مند شوند، از جمله:

• بزرگسالان مسن : جذب ویتامین B12 می تواند با افزایش سن کاهش یابد. همچنین، افراد مسن به کلسیم و ویتامین D بیشتری نیاز دارند.

• گیاهخواران و وگان ها: از آنجایی که ویتامین B12 عمدتاً در غذاهای حیوانی یافت می‌شود، افرادی که از رژیم‌ غذایی گیاهخواری پیروی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر کمبود این ویتامین هستند. آنها همچنین ممکن است فاقد کلسیم، روی، آهن، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3 باشند.

سایر افرادی که نیاز است از مولتی ویتامین ها بهره مند شوند عبارتند از کسانی که تحت عمل جراحی کاهش وزن قرار گرفته اند، رژیم های غذایی کم کالری دارند یا مواد مغذی کافی را از غذا دریافت نمی کنند.

بهتر است برای نگه داری از مکمل‌ها از یخچال صرف نظر کنید؛ باید داروهای مکمل و ویتامین در مکان خشک و خنک نگه داری شود. اگرچه یخچال خنک است اما مرطوب است و اثرگذاری و عمر مفید این داروها را کاهش می‌دهد. مگر این که در قوطی مربوط به نگه داری دارو که رطوبت گیر مخصوص دارد، در یخچال نگه داری شود.