معرفی گل همیشه بهار و خواص آن + طبع و نحوه مصرف

بسیاری از گل‌ های فصلی که در فضای سبز شهر یا در باغچه و تراس خانه‌ ها می‌ بینیم، در کنار جنبه زیبایی داراری خواص دارویی نیز هستند. گل همیشه بهار یا کالاندولا یکی از این گیاهان است که خواص دارویی دارد و برای درمان بیماری‌ هایی مانند امراض پوستی، بیماری‌ های التهابی و رفع اسپاسم عضلانی موثر است. گل‌ همیشه بهار خوردنی است و اغلب به جای زعفران از گل‌ های گیاه کالاندولا برای رنگ دادن به سالاد و غذا‌ها استفاده می‌ شود. برگ‌ های گیاه همیشه بهار نیز خوراکی است و در سالاد‌ ها مصرف می‌ شوند. از گل‌ های گیاه همیشه بهار می‌ توان چای یا دمنوش تهیه کرد.

گیاه همیشه بهار یا کالاندولا با نام‌ های انگلیسی pot marigold، common marigold و Scotch marigold از خانواده Asteraceae و نام علمی Calendula officinalis یکی از گیاهان تزئینی فصلی در مناطق مختلف دنیاست. از قرن دوازدهم گیاه کالاندولا در بیشتر باغ‌ های اروپا کشت می‌ شد. سابقه طولانی کشت گل‌ های همیشه بهار باعث شده است تا منشا این گیاه ناشناخته باشد، اما به نظر می‌ رسد که زیستگاه اصلی گل همیشه بهار مدیترانه یا جنوب قاره اروپاست. همیشه بهار گیاهی علفی و یک ساله است. برگ‌ های ساده، کشیده و بیضوی بلند و به رنگ سبز از خصوصیات اصلی ظاهری این گیاه محسوب می‌ شود. گیاه کالاندولا بسیار مقاوم است و در برخی از نقاط سرد سیر به جز اواخر فصل پاییز و زمستان در تمام طول سال گل می‌ دهد. در مناطق گرمسیر بذر‌ های همیشه بهار را در اواسط زمستان می‌ کارند تا در فصل بهار گل‌ های آن شکوفا شود. گل‌ های همیشه بهار به رنگ‌ های نارنجی، زرد یا لیمویی در امتداد ساقه‌ های بلند نمایان می‌ شوند. هنگام تابش مستقیم آفتاب روی گل‌ های همیشه بهار درخشش خاصی بر روی گلبرگ‌ های این گیاه ایجاد می‌ شود. گل‌ های همیشه بهار در حضور نور، باز و در شب بسته می‌ شوند.

گل همیشه بهار و تمام فرآورده‌ های آن اعم از عرق، دمنوش، عصاره، روغن و…  دارای طبع سرد و خشک است.

خواص دارویی فراوانی شامل آنتی‌اکسیدانی، ضد‌ التهابی، ضد‌ باکتریایی، ضد‌ قارچی و ضد‌ ویروسی برای گیاه همیشه بهار گزارش شده است. همچنین تاکنون مطالعاتی در مورد فعالیت سیتوتوکسیک و نیز کاهش تومور در این گیاه شناسایی شده است. همیشه بهار دارای ترکیبات شیمیایی موسوم به کالاندولین، اسید لینولئیک و اسید سالسیلیک است. علاوه بر این ترکیباتی، چون فلاونوئید ها، هیدروکسی‌ کومارین‌ ها، پلی‌ساکارید‌ ها و کارتنویید‌ ها در گل‌ های این گیاه مشخص شده است. نتایج پژوهش‌ ها نشان می‌ دهد که عصاره آلیگل‌ های همیشه بهار دارای فعالیت ضد ویروسی ایدز است. این گیاه دارویی سرشار از انواع ویتامین‌ ها ازجمله ویتامین E و پیش‌ ساز ویتامین A است.

1. دمنوش گل‌ های همیشه بهار در درمان التهاب گلو، التهاب دهان و لثه و روده التهابی بسیار موثر اس
2. عادت ماهانه خانم‌ ها را تنظیم می‌ کند.
3. گل همیشه بهار می‌ تواند خشکی، ترک، خارش، قرمزی پوست و آفتاب سوختگی‌ های جزئی را رفع کند.
4. استفاده مداوم از شامپو کالاندولا یا روغن این گیاه به رفع خارش و شوره سنگین سر کمک می‌ کند.
5. خاصیت ضد عفونی ‌کنندگی دارد.
6. این گیاه قادر به درمان بیماری‌ های التهابی چشم است.
7. روغن همیشه بهار یک معجون گیاهی اثبات شده برای درمان آسیب‌ دیدگی مو‌ها است.
8. اگزما و جوش‌ های صورت را درمان می‌ کند.
9. تحریک پوست بدن شیرخوار را تسکین می‌ دهد.
10. بواسیر را درمان می‌ کند.
11. میخچه را درمان می‌ کند.
12. برای بهبود پینه بستن و ترک دست و پا مؤثر است.برای درمان آفتاب سوختگی مؤثر است.
13. از تقسیمات بیش از حد سلول‌ ها در سرطان خون جلوگیری می‌ کند.
14. مواد رنگی استخراج شده از گل همیشه بهار برای رنگ کردن مواد غذایی و برخی از چربی‌ ها به کار می‌ رود.
15. ضد افسردگی و نشاط آور است.
16. فشار خون را کاهش می‌ دهد.
17. زخم معده را بهبود می‌ دهد.
18. گل همیشه بهار دارای خاصیت معرق با اثر قوی، تصفیه‌کننده خون، قاعده‌ آور و التیام دهنده است.
19. تنبلی دستگاه گوارش را درمان می‌ کند.
20. اختلالات کبدی و زردی نیز با مصرف دمنوش و دیگر فرآورده‌ های همیشه بهار از بین می‌ رود.
21. جای نیش حشرات را بهبود می‌ دهد.
22. همیشه بهار ضد حساسیت است.
23. از دمنوش گل همیشه بهار به عنوان نیرو دهنده، ضد تشنج و رفع قی استفاده می‌ شود.
24. روغن کالاندولا می‌ تواند قارچ‌ های شایع عامل بسیاری از عفونت‌ های دهان، واژن و پوست را از بین ببرد.
25. اثر قاعده‌ آور آن مخصوصا در مبتلایان به ضعف اعصاب و کم خونی قطعی است.
26. خواب آور است.
27. استفاده آن به صورت کمپرس برای رگ‌ های واریس مؤثر است.
28. لوسیون و پماد آن در رفع چین و چروک پوست صورت مؤثر است.
29. ضد نفخ معده و روده است.
30. تحریک کننده‌ ی کارکرد کلیه‌ ها می‌ باشد.
31. عصاره گل‌ های همیشه بهار در مهار فعالیت‌ های ویروس ایدز بسیار موثر عمل می‌ کند.
32. فعالیت‌ های قلبی را بهبود می‌ دهد.
33. چای آن به هضم غذا کمک می‌ کند.
34. برای معالجه‌ ی عفونت گوش، چای گل همیشه بهار بخورید.
35. با منقبض کردن رگ‌ های خونی از خونریزی پیشگیری می‌ کند.
36. سیستم دفاعی بدن را تحریک می‌ کند.
37. پماد کالاندولا که از گل همیشه بهار تهیه می‌ شود می‌ تواند برای درمان زخم بستر بسیار موثر باشد.

• استفاده بیش از حد گل همیشه بهار به صورت خوراکی سمی اعلام شده و تنها در دوز‌ های پایین مصرف می‌ شود.
• مصرف در بارداری به طور خوراکی ممنوع است و به علت نداشتن اطلاعات کافی از سمیت آن بهتر است در دوره شیردهی به طور خوراکی استفاده نشود.
• استفاده از پماد کالاندولا بر روی زخم‌ های تازه یا عمیق مضر است.
• مصرف همیشه بهار با دارو‌ های مسکن یا کاهنده فشار خون توصیه نمی‌ شود.

• ۱۰ گرم گل را در نیم لیتر آب جوش دم کنید. روزانه چهار تا پنج فنجان بنوشید. این دم کرده صاف کننده خون و مسهل است.
• دم کرده «پنج گل» به عبارتی دیگر ۱۰ گرم گل همیشه بهار، گل گاوزبان، اسطوخودوس ، پنیرک و آقطی در یک لیتر آب برای تب‌ های همراه با بثورات توصیه شده است.
• برای نرم کردن پوست‌ های شکننده، یک مشت گل و ساقه همیشه بهار را به مدت یک ربع ساعت در آب بسیار گرم که در حال جوش نباشد بریزید. به صورت کمپرس ولرم روی پوست گردن و صورت بمالید.
• امروزه در داروخانه‌ ها عصاره‌ ی گیاه مذکور تحت عنوان پماد کالاندولا عرضه می‌ گردد.
• برای درمان میخچه، زگیل و پینه برگ تازه‌ ی آن را به شکل ضماد و یا در سرکه خیسانده و آن را در موضع قرار دهید.