معرفی کامل زغال اخته و خواص آن در طب سنتی

طعم ترش و شیرین زغال اخته باعث شده است که این میوه در دسته پرطرفدارترین ها قرار بگیرد. زغال اخته خواص زیادی برای سلامت بدن دارد که نادیده گرفته شده است. با خواندن این مطلب با خواص و ارزش غذایی زغال اخته آشنا خواهید شد.

زغال اخته بیشتر از آن که میوه‌ ای مرسوم باشد، میوه‌ ی نوبرانه و هوس انگیز است که در اواخر تابستان در مغازه‌ ها دیده می‌ شود. زغال اخته اغلب به فرم توده‌ ای در جنگل‌ ها، مرداب‌ ها و نقاط مرتفع تا کم ارتفاع رشد می‌ کند. محل عمده‌ ی پرورش زغال اخته در ایران، استان قزوین و در مناطق شمالی این استان در بخش‌ های رودبار و الموت است. درخت زغال اخته از نیمه‌ های اسفند شکوفه می‌ دهد و قریب ۲ ماه دارای شکوفه است این میوه دارای رنگی قرمز و بسیار ترش است. هنگامی که کاملاً می‌ رسد به رنگ سیاه و شیرین تبدیل می‌ شود.

زغال اخته درختی است که ارتفاع آن تا ۸ متر می‌ رسد و معمولاً به حالت وحشی و خود رو در حاشیه جنگل‌ ها می‌ روید. پوست تنه آن قهوه‌ ای مایل به زرد است. این درخت عمر درازی داشته و تا حدود ۳۰۰ سال دوام می‌ آورد. برگ‌ های آن ساده، بیضی، نوک تیز با دم برگی کوتاه می‌ باشد. گل‌ های آن کوچک، زرد رنگ و به صورت گل آذین بوده که در اوایل بهار به وضع متقابل بر روی شاخه ظاهر می‌ شود. میوه آن مانند آلبالو ولی کشیده بـه طـول 1/5 سانتی‌ متر، به رنگ قرمز با طعمی ترش و شیرین می‌ باشد. قسمت‌ هایی که از این گیاه در معالجه و استفاده قرار می‌ گیرند عبارتند از: میوه ، برگ، پوست و ریشه درخت.

زغال اخته طبعی سرد و خشک دارد. برای افرادی که طبع سردی دارند، مصرف زیاد آن مناسب نیست و به همین دلیل برای اصلاح طبع زغال اخته، لازم است با مصلح همچون عسل و انگبین مصرف شود.

تانن‌ ها (گالوتانن‌ ها)، تریترپن‌ ها (اورولیک اسید، اولینولیک اسید)، آنتوسیانین‌ ها، گالیک اسید.

1. این میوه‌ ی خوشمزه کم کالری است و باعث اضافه وزن نمی‌ شود.

2. قند فروکتوز و گلوکز زغال اخته کم است و مصرف آن برای افراد چاق و بیماران دیابتی مشکلی ایجاد نمی‌ کند.

3. مصرف عصاره‌‎ ی زغال اخته برای پیشگیری از بروز عفونت در مجاری ادراری مفید است.

4. زغال اخته به خروج باکتری‌ ها از بدن کمک و از رشد و تکثیر باکتری و ایجاد عفونت جلوگیری می‌ کند.

5. آب زغال اخته برای افراد مبتلا به سنگ‌ های کلیه مفید است.

6. مصرف زغال اخته به کاهش بیماری‌ های قلبی کمک می‌ کند.

7. زغال اخته به کاهش سطح کلسترول نیز کمک می‌ کند.

8. زغال اخته جزء میوه‌ هایی است که از بروز عفونت جلوگیری می‌ کنند.

9. در صنایع غذایی و شکلات‌ سازی و لواشک و… کاربرد دارد.

10. برای رفع ورم روده و تقلیل خونریزی‌ های قاعدگی زنان استفاده می‌ شود.

11. برای کسانی که دچار اختلال صفرا و کبد هستند مفید می‌ باشد.

12. اوره‌ ی خون را پایین می‌ آورد و آب آن نیز برای شست و شوی زخم‌ های پوستی در اگزما به کار می‌ رود.

13. برای رفع ضعف جنسی مؤثر است.

14. زغال اخته، عروق خونی بسته شده به دلیل رسوب کلسترول و تصلب شرائین را باز می‌ کند.

15. تصفیه کننده خون است.

16. شربت زغال اخته برای تسکین سرفه مؤثر است.

17. زغال اخته ویروس‌ های روده را متوقف می‌ کند.

18. زغال اخته از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌ کند.

19. تعرق زیاد را کنترل و درمان می‌ کند.

20. درد های مفصلی و کمر درد را درمان می‌ کند.

21. پوست زغال اخته تب‌ بر است.

22. زغال‌ اخته در بند آوردن خون مؤثر است.

23. برگ درخت زغال اخته برای درمان شب ادراری کودکان مفید است.

• با تمام این خواص مفید، مصرف بیش از اندازه‌ ی زغال اخته باعث تهوع، اسهال، دل به هم خوردگی و سر درد می‌ شود.

• خون رقیق مانند وارفارین با ترکیبات زیست فعال واکنش نشان می دهد و باعث مشکلات شدید خونریزی می شود.

• اگر دیابت داشته باشید و به طور منظم زغال اخته خشک (و یا شیرین) بخورید، در معرض خطر ابتلا به قند خون قرار می گیرید.

• به دلیل سطوح بالای اکسالیت زغال اخته می تواند با کلسیم موجود در بدن واکنش نشان دهد تا رسوبات (سنگ ها)، به ویژه در کلیه ها تشکیل دهد.

• برای رفع اسهال یک قاشق سوپ خوری زغال اخته را با فنجانی آب سرد مخلوط کرده و آن را به مدت 5 دقیقه بجوشانید و پس از 15 دقیقه دم کشیدن، آن را صاف کرده و هر روز 2 تا 6 فنجان بنوشید.

• برای درمان بیماری دیابت 10 گرم برگ ذغال اخته را با 10 گرم گل توت فرنگی در یک لیتر آب جوشانده و 10دقیقه به حال خود بگذارید تا دم بکشد، و پس از آن شیرین نمایید و روزی سه مرتبه میل نمایید.

• برای رفع برفک دهان، هر بار 2 مشت از آن را در یک لیتر آب بجوشانید و دائم دهان را با آب آن بشویید.

• یک مشت زغال اخته را در نیم لیتر آب بجوشانید تا غلیظ شود بعد آن را با شکر شیرین کنید و هر روز 4 تا 6 فنجان آب آن را برای درمان سل ریوی بنوشید.