زیره سبز و خواص آن

• مواد موجود در 100 گرم زیره سبز
• بررسی زیره سبز از نظر گیاه شناسی
• ترکیبات شیمیایی زیره
• خواص و فواید زیره سبز
• موارد منع مصرف زیره سبز
• شیوه مصرف زیره سبز

اسامی دیگر زیره سبز: کرابیه، زیره سفید، کمون

مصلح یا بهبود دهنده: کتیرا

طبع و مزاج زیره سبز: گرم و خشک

زیره سبز گیاهی کوچک و علفی به ارتفاع ۱۵ تا۵۰ سانتیمتر و دارای ریشه دراز باریک به رنگ سفید و ساقه‌ای راست و منشعب با تقسیمات دوتایی است. برگ‌های آن متناوب، شفاف، بی کرک، منقسم به بریدگی‌های بسیار نازک و ظریف ولی دراز و نخی شکل است. گل‌هایی کوچک، سفید یا صورتی رنگ و مجتمع به صورت چتر مرکب دارد. میوه آن بيضوی کشیده، باریک در دو انتها، بسیار معطر، به طول 6 میلیمتر، به قطر5/1 میلی متر و پوشیده از تارهای خشن است.

بعضی از واریته‌های این گیاه میوه‌های عاری از تار دارند. رنگ میوه بر حسب واریته‌های مختلف گیاه ممکن است زرد تیره یا خرمایی مایل به سبز و یا خاکستری باشد. این گیاه به‌طور وحشی در مناطق مدیترانه می‌روید و در نواحی مرکزی به خصوص شرق ایران به‌طور وسیع کشت می‌شود و از اقلام مهم صادراتی کشور به شمار می‌‌رود.

زیره دارای تانن، روغن، رزین و اسانس است. اسانس زیره را از تقطیر میوه‌ی له شده تحت اثر بخار آب به دست می‌آورند. این اسانس مایعی است بی‌رنگ که بر اثر ماندن ابتدا به رنگ زرد و سپس به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید. بوی زیره مربوط به آلدئیدی به نام کومینول است. مقدار کومینول در زیره، بسته به محل کشت آن بین سی تا پنجاه درصد است. در اسانس زیره‌ی سبز مواد دیگری مانند سیمن، فلاندرن، کاروون و الکل کومینیک وجود دارد.

1. قابض و خشک‌کننده است.
2. ضدتشنج است.
3. برای برطرف کردن بیماری صرع مفید است.
4. تقویت کننده‌ی معده بوده و در دفع گاز معده موثر است. همچنین تسکین دهنده‌ی گرفتگی غیرارادی ماهیچه‌های معده است.
5. ادرارآور، قاعده‌آور و عرق ‌آور است.
6. برای برطرف کردن دندان درد، دم کرده‌ی زیره را در دهان مزمزه کنید.
7. برای جلوگیری از خونریزی بینی مؤثر است.
8. برای رفع برونشیت، از دم کرده‌ی زیره استفاده کنید.
9. برای برطرف کردن سوءهاضمه مفید است.
10. زیره را در غذاهایی که نفاخ هستند مخصوصاً حبوبات استفاده کنید.
11. ترشحات زنانگی را برطرف می‌کند.
12. در دامپزشکی برای رفع قولنج، اسپاسم‌ها و بی‌اشتهایی و کم‌شدن شیر دام‌ها ازآن استفاده می‌شود.
13. بخور آن از آبریزش چشم جلوگیری می‌کند و برای رفع خشکی چشم مؤثر است.
14. در دفع سنگ مثانه و سوزش ادرار بسیار مؤثر است.
15. تنگی نفس را برطرف می‌کند.
16. ترشح شیر را در مادران شیرده فزونی می‌بخشد.
17. زیره سبز ضد میکروب و رفع کننده‌ی انگل‌های معده است.
18. اسهالی که از رطوبت و بلغم باشد را بند می‌آورد.
19. سکسکه را بند می‌آورد.
20. زیره سبز، غنی از آهن، و اشتها آور است.
21. اگر هرشب بر پوست مالیده شود، پوست دست‌ها را نرم می‌سازد و ترک ‌خوردگی‌های موجود بر آن را برطرف می‌کند.

1. زیاده‌روی در مصرف زیره به علت طبع گرم، ایجاد کهیر می‌کند.
2. استفاده‌ی بیش از اندازه آن باعث زردی پوست و لاغری می‌شود.
3. مصرف این دانه به تنهایی برای افراد گرم مزاج مضر است.
4. مصرف اسانس غلیظ آن سبب بروز حساسیت به نور می‌شود.

دم کرده‌ی زیره: مقدار پنج گرم زیره را در یک لیتر آب جوش بریزید و به مدت ده دقیقه دم کنید.

مخلوط با عسل: گرد زیره را با یک گرم عسل مخلوط و استفاده کنید.

اسانس زیره: این اسانس را می‌توانید از مغازه‌های عطاری خریداری کنید. مقدار مصرف آن دو قطره در یک لیوان آب نیم گرم می‌باشد.

چکاندن زیره‌ی کوبیده مخلوط با سرکه‌ی طبیعی در درمان خون دماغ مؤثر است. همچنین برای جلوگیری از خون دماغ می‌توانید بینی را از آب جوشانده‌ی زیره پر کنید و پره‌های آن را با دو انگشت گرفته و بگذارید مدتی بماند.

استفاده از مخلوط پودر یا جوشانده‌ی زیره با ماست بر روی صورت باعث لطافت و نرمی پوست خواهد شد.

برای درمان درد شکم یک قاشق چایخوری زیره را با کمی قند مخلوط کرده، بکوبید و بخورید تا درد شما آرام شود.

جهت درمان گوشه کردن یا پوسته دادن ناخن‌ها، زیره را با نمک مخلوط کرده، کوبیده و بعد استفاده کنید.

از ترکیب برنج با زیره، زیره پلو تهیه می‌شود در موارد ضعف معده و اسهال بسیار مفید است.