بنفشه و خواص آن

• بررسی بنفشه از نظر گیاهشناسی
• طبع و مزاج بنفشه
• ترکیبات بنفشه
• خواص بنفشه
• خواص روغن بنفشه
• موارد منع مصرف بنفشه

بنفشه با نام علمی Viola odorata گیاهی است علفی، یک ساله متعلق به خانواده بنفشه. برگ‌های قلبی شکل آن عموماً از محل مشترکی در ناحیه یقه خارج می‌شوند. دمبرگ‌های درازی دارد که بر روی سطح زمین قرار می‌گیرند. گل‌های آن معطر، منفرد و به رنگ بنفش و بندرت سفید یا قرمز اند. بنفشه معطر امروزه در بسیاری از مناطق کشت و پرورش می‌شود. در ایران نیز علاوه بر کشت انواع پرورش یافته، در بسیاری از مناطق کوهستانی مانند دامنه‌های البرز، رودبار و کبوترچال، به طور خودرو وجود دارد.

قسمت مورد استفاده: تمام قسمت‌های گیاه قابل استفاده‌اند ولی در بیماری‌های تنفسی گل‌های خشک شده آن را به کار می‌برند.

بنفشه، دارای طبیعت مرطوب، تند، سرد و کمی تلخ می‌باشد.

گل‌های خشک شده بنفشه معطر حاوی ترکیباتی نظیر گلیکوزید وبولاروتين، متیل سالسیلات، ساپونین، آنتوسیانین و موسیلاژ است.

1. برای درمان بیماری‌های قلبی و مشکلات ادراری به عنوان افزایش دهنده ترشح کلرید Chlorides به کار می‌رود.
2. در طب سنتی غربی بنفش سه رنگ به عنوان گیاهی تصفیه کننده و سم زدا به کار می‌رود.
3. برای درمان بیماری‌های پوستی مانند اگزما مصرف می‌شود.
4. دم کرده آن داروی شستشودهنده مناسب برای رفع خارش است.
5. به دلیل خلط آور بودن بنفشه سه رنگ برای درمان برونشیت و سیاه سرفه به کار می‌رود.
6. عامل مدر بودن آن را دارویی مفید برای معالجه روماتیسم، التهاب مثانه و مشکلات تخلیه ادرار می‌نماید.
7. بنفشه به عنوان خلط آور، مدر، معرق و ضدتب دارویی با ارزش است.
8. به عنوان مسهل در بیماری‌های کبدی به کار می‌رود.
9. بنفشه برای درمان انواع آنژین، برفک، خون ریزی لثه و امراض پوستی، به کار می‌رود.
10. بنفشه به تنهایی یا مخلوط با دیگر گیاهان برای درمان نزله و دردسرهای تنفسی و بیماری‌های سنگ دار به کار می‌رود.
11. جوشانده گل بنفشه خشک را با عسل شیرین کنید و هر روز سه تا پنج بار و هر بار یک فنجان از آن را بنوشید در درمان برونشیت موثر است.
12. برای درمان برفک نیز از بنفشه استفاده کنید. اگر برفک در دهان است آن را غرغره کنید و اگر در جای دیگر است مانند محلول شستشو مصرف نمایید.
13. دم کرده بنفشه دارویی مؤثر برای رفع اسهال خونی در کودکان جوان است.

این گیاه در درمان اختلالات زیر موثر است:

 دم کرده گل بنفشه، دستگاه تنفسی را تقویت نموده، نرم کننده سینه وخلط آور می‌باشد و در درمان سینه درد، سیاه سرفه، برونشیت حاد، ذات الریه، تنگی نفس سرفه‌های مزمن و خشکی حلق، داروی بسیار موثری می‌باشد.

دم کرده با جوشانده گل بنفشه، درمان کننده شب‌های عفونی، آلرژی، زکام، سرخک، مخملک و بیماری‌های عفونی آمیزشی است. غرغره با جوشانده گل بنفشه، ورم لثه، برفک دهان، ورم لوزه و عفونت‌های حلق را درمان می‌نماید.

دم کرده با جوشانده گل بنفشه التهاب دستگاه گوارش را برطرف تشنگی و یبوست را درمان می‌نماید.

خیسانده دانه بنفشه، یبوست را رفع و مسهل مناسبی می‌باشد و صفرا را دفع می‌نماید. خیسانده ریشه بنفشه نیزدر مسمومیت‌ها به عنوان مسهل و داروی می‌آور، مصرف می‌شود در اطفال شیره برگ بنفشه نیز مسهل ملایمی می‌باشد و بیماری خروج مقعد درمان می‌نماید.

شست و شو با جوشانده بنفشه، سبب تقویت پوست و درمان آلرژی‌های پوستی، اگزما دیگر ناراحتی‌های پوستی می‌شود.

جوشانده بنفشه، اعضا و بی خوابی را درمان می‌کند. مالیدن روغن بنفشه بر پیشانی نیز موجب تسکین درد و بی خوابی و میگرن می‌گردد.

خلاصه آن که، بنفشه معطر، داروی مناسب و موثری در درمان اختلالات و بیماری‌های ریوی، عفونی، عصبی، پوستی، کلیوی، صفراوی و گوارشی است. این گیاه علاوه برد زمان بیماری‌های مذکور در التیام بیماری‌های چشم و ترک خوردگی نوک پستان ( شقاق ) بسیار مفید می‌باشد نوع دیگر این گیاه، بنفشه فرنگی یا بنفشه سه رنگ Viola Tricolor است که دارای اسید سالیسك، وبولين وبولاکوئرسیتین می‌باشد. این گیاه خاصیت دارویی داشته و در درمان بیماری‌های پوستی، تنفسی و گوارشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنفشه سه رنگ که به صورت دم کرده و جوشانده و تصفيه کننده خون نیز می‌باشد.

• مالش پوست سر با روغن بنفشه مانع ریزش مو و تقویت پوست و موی سر و مالیدن بر ناخن برای بهداشت و سلامتی ناخن مفید می‌باشد.
• مالش پوست با روغن بنفشه نیز پوست را نرم و آلرژی‌های پوستی را درمان می‌نماید
• برای تسکین دستگاه تنفسی می‌توانید چند قطره از این روغن را به دستگاه بخور یا دیفیوزرتان اضافه کنید و آن را روی میز کنار تخت‌تان بگذارید. همچنین می‌توانید چند قطره از آن را به یک کاسه آب جوش اضافه و بخار خوشبویی را که از آن بیرون می‌آید، استنشاق کنید.
• بنفشه به دلیل دارا بودن اسید سالیسیلیک، درد را کاهش داده و به تسکین گرفتگی عضلات کمک می‌کند. ۴ قطره روغن بنفشه، ۳ قطره روغن اسطوخودوس و ۵۶ گرم روغن حامل بادام شیرین را با هم ترکیب کنید. هر وقت به مسکن نیاز داشتید، این ترکیب را بر روی قسمت‌های آسیب‌دیده مالش دهید.
• مالیدن روغن بنفشه بر پیشانی نیز موجب تسکین درد و بی خوابی و میگرن می‌گردد.

از مصرف مقادیر زیاد گیاه بنفشه خودداری نمایید زیرا می‌تواند منجر به تهوع و استفراغ شود.