خواص روغن سویا چیه و چه کاربردی داره؟

روغن سویا مصرف کنید اگر می خواهید نوعی روغن گیاهی سالم را در آشپزی به کار برده تا عوارض خاصی برای بدن نداشته باشد. این روغن که از دانه های سویا به دست می آید حاوی مقادیر زیادی ویتامین و امگا 3 است اما مصرف زیاد آن ممکن است برای سیستم ایمنی بدن مضر باشد. اینفوگیاهی روغن سویا را معرفی کرده و خواص و مضرات آن را در ادامه توضیح می دهد.

روغن سویا چیست؟

روغن سویا یک روغن گیاهی است که از دانه‌های سویا به دست می‌آید و یک روغن همه‌کاره است و کاربردهای مختلفی دارد. روغن سویا برای سرخ کردن و برشته‌کردن استفاده می‌شود. همچنین از روغن سویا در پخت و پز هم می‌توان استفاده کرد.

اسیدهای چرب موجود در روغن‌ها بعد از رسیدن به دمای خاصی، که به آن نقطۀ دود گفته می‌شود، شروع به تجزیه‌شدن و اکسیدشدن می‌کنند و باعث ایجاد ترکیبات مضری می‌شوند. هرچه نقطۀ دود بالاتر باشد آن روغن در دمای بالاتری اکسید می‌شود و در واقع بیشتر می‌توان از آن در پخت‌وپز در دمای بالا استفاده کرد. نقطۀ دود روغن سویا حدود ۲۳۰ درجه سانتیگراد است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای سرخ‌کردن و پخت‌وپز تبدیل می‌کند.

ارزش غذایی روغن سویا

در هر ۱۰۰ گرم روغن سویا، ۱۶ گرم چربی اشباع‌شده، ۲۳ گرم چربی با یک کربن اشباع‌نشده و ۵۸ گرم چربی با چند کربن غیراشباع وجود دارد.

اسیدهای چرب اصلی موجود در روغن سویا عبارت‌اند از: آلفا لینولنیک اسید (۷ تا۱۰ درصد)، لینولئیک اسید (۵۱ درصد) و اولئیک اسید (۲۳ درصد) که اشباع ‌نشده‌اند. روغن سویا حاوی اسیدهای چرب اشباع‌شده استئاریک (۴ درصد) و پالمیتیک اسید (۱۰ درصد) نیز هست.

خواص روغن سویا برای سلامت بدن

سلامت قلب و عروق

روغن سویا سرشار از اسیدهای چربی است که چندین اتم کربن اشباع‌نشده دارند. مصرف اسیدهای چرب اشباع‌نشده باعث کاهش LDL (کلسترول بد) و افزایش HDL (کلسترول خوب) می‌شوند. به‌این‌ترتیب، باعث بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش فرایند آترواسکلروز (تجمع رسوبات چربی و سایر عناصر خونی در سرخرگ‌ها‌ی بدن که عبور جریان خون را دشوار می‌کند.) می‌شود.

جلوگیری از پوکی استخوان

روغن سویا حاوی ایزوفلوویدهای خوب به نام فیتواستروژن است که خواصی مشابه استروژن دارد. استروژن یک هورمون در بدن زنان و مردان است که عملکردهای مختلفی دارد ازجمله حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها. در سطح استروژن موجود در بدن زنان بعد از یائسگی کاهش چشمگیری رخ می‌دهد که باعث ایجاد پوکی استخوان می‌شود. روغن سویا با افزایش سطح استروژن موجب تقویت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان می‌شود. باید توجه داشت که، مقادیر بالای استروژن در بدن مردان موجب بروز عوارضی مثل ژنیکوماستی (بزرگ‌شدن پستان‌ها) می‌شود. البته به‌طور طبیعی مقدار کمی استروژن در بدن مردان وجود دارد که برای سلامت بدن ضروری است.

بیشتر بخوانید: آنچه درباره خواص سویا بهتر است بدانید

روغن سویا از منابع کدام ویتامین است؟

• یک قاشق غذاخوری از روغن سویا حدود ۲۵ میکروگرم ویتامین K دارد که حدود ۲۰ درصد از نیاز روزانۀ ما را تشکیل می‌دهد. ویتامین K نقش مهمی در متابولیسم استخوان و تنظیم انعقاد خون دارد.

• روغن سویا حاوی مقادیر مناسبی از ویتامین‌های A ،E و C است که این ویتامین ها در سراسر بدن نقش‌های متابولیکی مهمی را بر عهده ‌دارند.

• روغن سویا منبعی غنی از امگا ۳ و ۶ است روغن‌های امگا ۳ نقش مهمی در سلامت قلب و عروق و بهبود عملکرد سیستم ایمنی دارند. همچنین باعث کاهش التهاب می‌شوند. روغن سویا دارای مقادیر زیادی از اسیدهای چرب امگا ۶ است. هر دو اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ برای سلامت ما ضروری هستند.

عوارض جانبی روغن سویا

دیابت

دیابت نوع ۲ نتیجه بالا بودن سطح گلوکز خون است که با تزریق روزانه انسولین کنترل می شود. تقریبا ۹۰ درصد کسانی که دیابت نوع ۲ دارند دچار اضافه وزن هستند. به همین جهت چاقی مسئله ای مهم در دیابت نوع ۲ است. مثلا افزایش مقدار چربی نشانه اختلال عملکرد انسولین است و با کاهش انسولین خطر ابتلا به بیماری های مزمن بیشتر می شود.

رژیم های غذایی که اسید لینولئیک زیادی دارند مثل روغن سویا با چاقی مرتبط هستند. موش هایی که با این روغن تغذیه شدند مقاومت بیشتری به انسولین داشته و چاقی و قند خون بالاتری نسبت به موش هایی داشتند که از روغن نارگیل تغذیه می کردند.

بیماری های کبدی

کبد برای تنظیم سطح کلسترول، سم زدایی، کمک به هضم و غیره کار می کند. یکی از دلایل اصلی اختلال عملکرد کبد که کبد چرب غیر الکلی نامیده می شود تجمع چربی در اطراف کبد است که حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد آمریکایی ها را تحت تاثیر قرار داده است.

این بیماری عوارض زیادی از جمله خشکی، درد شکم، تورم شکم و زردی دارد. این بیماری قابل پیشگیری است و یکی از دلایل اصلی آن چاقی است که با مصرف غذاهای فرآوری شده، کربوهیدرات و چربی امگا-۶ در ارتباط است. به نظر می رسد که روغن سویا نیز باعث ایجاد این بیماری می شود.

بیماری قلبی

چاقی خطر بیماری های قلبی را افزایش می دهد بنابراین هر چیزی که باعث چاقی شود خطر ابتلا به بیماری قلبی را زیاد می کند. روغن سویا نقش بسیار زیادی در چاقی افراد دارد.

مشکلات سیستم ایمنی

ممکن است این روغن سویا برای سلول های ایمنی سمی باشند. در یک مطالعه محققان به مدت دو هفته ، به شرکت کنندگان روغن سویا یا روغن زیتون دادند و سپس سطح لنفوسیت و نوتروفیل ها را بررسی کردند. برخلاف روغن زیتون، روغن سویا برای سلول های ایمنی که برای مقابله با عفونت ها مورد نیاز هستند، مضر است. دانشمندان نتیجه گرفتند که این روغن موجب بیشتر شدن حساسیت بیماران به عفونت نیز می شود.

بیشتر بخوانید: مصرف سویا برای این دسته افراد ممنوع است

طرز استفاده از روغن سویا

روغن سویا یک روغن خوراکی اصلی در رژیم غذایی آمریکایی است. کاربردهای غذایی روغن سویا هیدروژنه در تولید مارگارین، شورتنینگ و سالاد و روغن های پخت و پز است. اغلب برای سرخ کردن و پختن استفاده می شود و به عنوان روغن نباتی به بازار عرضه می شود. روغن سویا از سویا از طریق استخراج با حلال به دست می آید و حاوی تری گلیسیرید اسید لینولئیک، اسید اولئیک، اسید لینولنیک و اسیدهای چرب اشباع است.

روغن های گیاهی از دانه ها، مغزها و میوه های گیاهان مختلف استخراج می شوند. آنها مواد مغذی ضروری مانند ویتامین E، A و B1 و اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ را فراهم می کنند. آنها معمولا به عنوان جایگزینی برای چربی های حیوانی و مواد پتروشیمی در هر دو برنامه غذایی و غیر غذایی استفاده می شوند.

به عنوان مثال، آنها در تولید باکتری کش ها، لوازم آرایشی و بهداشتی و داروسازی استفاده می شوند. علاوه بر این، از آنجایی که روغن ‌های گیاهی فوایدی مانند کاهش خطر بیماری ‌های قلبی- عروقی، بهبود متابولیسم و ​​هضم و کاهش سطح کلسترول دارند، به طور گسترده‌ای در تهیه غذاهای متعدد در سراسر جهان استفاده می‌شوند.