- طبع سیاه دانه
- بررسی سیاه دانه از نظر گیاه شناسی
- مواد تشکیل دهنده سیاه دانه
- خواص درمانی سیاه دانه
- موارد منع مصرف سیاه دانه
- شیوه مصرف سیاه دانه
سیاه دانه نام رایج دانه های گلی با خواص فوق العاده است که در جنوب اروپا، خاورمیانه و جنوب غربی آسیا می روید. این گیاه به نام های دیگر مانند زیره سیاه و گشنیز رومی نیز شناخته می شود. این گل شفابخش گیاه بومی آسیا و مدیترانه است که قدمتی هزاران ساله دارد. مردم بیش از ۲۰۰۰ سال است که از سیاه دانه برای تولید دارو استفاده می کنند. حتی آثاری از آن در مقبره پادشاهان مصر نیز کشف شده است. از لحاظ تاریخی، این گیاه را برای سردرد، دندان درد، گرفتگی بینی و درمان کرم های روده استفاده می کردند. همچنین سیاه دانه برای آبسه و درمان انگل ها نیز مورد استفاده قرار می گرفت.
طبع سیاه دانه
مزاج سیاه دانه گرم و خشک است و با توجه به گرمی زیاد آن، در گرم مزاج ها باید با احتیاط مصرف شود. مصلح و بهبود دهنده خواص و مزاج سیاه دانه کتیرا است.
بررسی از نظر گیاه شناسی
سیاه دانه با نام علمی sativa Nigella از سالیان قدیم در خاورمیانه وجود داشته و در درمان بیماریها حتی از دو هزار سال پیش به کار می رفته است.
سیاه دانه گیاهیست یک ساله که ساقه آن پوشیده از کرکهای بسیار ظریف است. برگهای آن دارای بریدگی های عمیق است و مانند نوار باریکی به نظر می رسد. گلهای آن منفرد و به رنگ آبی یا سفید است. این گیاه، سیاه و دارای بوی مطبوعی است. در ایران سیاه دانه را روی نان می پاشند. این گیاه اغلب در مزارع غلات و در نقاط متروک مناطق اروپا، آفریقای شمالی، آسیای صغیر و آسیا می روید. در ایران در آذربایجان و مناطق شمالی رشد کرده و بطور پرورشی نیز کاشته می شود.
مواد تشکیل دهنده
سیاه دانه دارای ماده ای بـه نام نیگلون است. این ماده در بدن آنتی هیستامین (ماده ای ضد آلرژی) تولید می کند که در معالجه آسم بسیار مؤثر است. این دانه دارای 15 نوع آمینواسید، پروتئین، مواد نشاسته ای، مواد آلکالوئیدی، ساپونین، الیاف، کلسیم، آهن، سدیم و پتاسیم است. همچنین سیاه دانه دارای 84 درصد اسید های چرب مانند اسیدلینولئیک، اسید اولئیک و روغن های فرار است که این روغن ها خاصیت ضد باکتری و ضد قارچ دارند و باکتری ها و قارچ های مختلف را از بین می برند. زیره سیاه در حدود 35 درصد روغن دارد.
بیشتر بخوانید: معرفی قوی ترین گیاهان دارویی برای درمان سرفه
خواص درمانی سیاه دانه
سیاه دانه دارای خاصیت دارویی برای درمان یا پیشگیری مشکلات زیر است:
خواص سیاه دانه برای رفع انواع درد
- برای رفع درد رماتیسم ضماد سیاه دانه را روی قسمتهای دردناک بگذارید.
- برای تسکین سینه درد سیاه دانه بخورید.
- بوییدن سیاهدانه برای از بین بردن سردرد مفید است.
فواید سیاه دانه برای مشکلات گوارشی
- سیاه دانه بادشکن و ضدنفخ است.
- برای از بین بردن کرم و انگل در معده و روده سیاه دانه را با سرکه بخورید.
- سیاه دانه اثر ضدسم دارد و هنگام مسمومیت به بیمار سیاه دانه می دهند.
- سیاه دانه اشتها آور است.
- سیاه دانه تهوع را برطرف می کند.
سیاه دانه برای رفع مشکلات پوست و مو
- ضماد سیاه دانه را روی زگیل و خال بمالید تا آن را از بین ببرد.
- برای رویش موها و جلوگیری از ریزش بقیه موها از سیاه دانه استفاده کنید.
- برای از بین بردن تاول پوستی، سیاه دانه را با روغن کنجد مخلوط کنید و روی تاول ها بمالید.
- سیاه دانه برای درخشان کردن رنگ صورت مفید و مؤثر است.
بیشتر بخوانید: فواید بی نظیر روغن هسته انگور برای سلامت، پوست و مو
سایر خواص سیاه دانه
- خوردن سیاه دانه از کرم خوردگی دندان جلوگیری می کند.
- سیاه دانه مقدار شیر را در زنان شیرده زیاد می کند.
- سیاه دانه تمیزکننده خون است.
- در کاهش وزن بسیار موثر است.
- این گیاه برای رفع درد های بعد از زایمان مفید است.
- برای درمان بواسیر از سیاه دانه استفاده کنید.
- سیاه دانه اثری بسیار قوی روی غدد سرطانی دارد و آنها را کوچک کرده و از بین می برد.
- سیاه دانه برای آسم و ناراحتی های تنفسی مفید است.
- سیاه دانه بدن را تقویت می کند.
- سیاه دانه مصونیت بدن را در مقابل امراض زیاد می کند و تعداد گلبول سفید دفاعی بدن را افزایش می دهد.
- در صورت بزرگ شدن کبد از سیاه دانه استفاده کنید.
- سیاه دانه قاعده آور است.
- برای درمان یرقان و ناراحتی های طحال از آن استفاده می شود.
- اگر مبتلا به زکام شدید برای درمان آن ضماد سیاه دانه را روی پیشانی بگذارید.
- بخور سیاه دانه حشرات را فراری می دهد.
- یبوست را از بین می برد.
- کوبیده آن را با گلاب مخلوط نموده و ضماد کنید سودا را درمان می کند.
- سیاه دانه برای بهبود زردی مفید است.
- سیاه دانه می تواند فشارخون و کلسترول را پایین بیاورد.
- جوهر سیاه دانه برای تقویت قوای جنسی مفید است و سستی اعصاب را برطرف می سازد.
موارد منع مصرف سیاه دانه
- خوردن سیاه دانه برای زنان باردار مضر است و باعث سقط جنین می شود.
- زیاد خوردن سیاه دانه برای کلیه مضر است.
- مصرف سیاه دانه در دوران شیمی درمانی اثرات داروها را مختل می کند.
- گرم مزاجان نباید در خوردن آن افراط کنند زیرا باعث ورم، درد و گرفتگی گلو می شود.
- سیاه دانه ممکن است لخته شدن خون را کُند کرده و خطر خونریزی را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: داروهای گیاهی مفید برای درمان کیست تخمدان
شیوه مصرف سیاه دانه
- در مصرف عمومی از پودر یا دانه خیسانده آن استفاده می شود ولی باید دقت شود که نباید آن را دم کرد زیرا اسانس آن از بین می رود.
- برای بهره بردن از خواص درمانی سیاه دانه ۱۰۰ گرم سیاه دانه را بکوبید و مقداری شکر به آن اضافه کنید و به مدت 7 روز میل نمایید.
- چند عدد سیاه دانه را در شیر به مدت 1 ساعت بخیسانید و در بینی بچکانید. برای رفع زردی موثر است.
- پودر سیاه دانه را با حنا و روغن سوسن مخلوط کنید و بر سری که موی آن ریخته است بگذارید تا مو مجددا رشد کند.
- برای کاهش درد های بعد زایمان سیاه دانه را با روغن و عسل مخلوط کرده و میل کنید.
- برای تهیه دمنوش سیاه دانه ابتدا مقداری آب را بجوشانید و سپس یک قاشق غذا خوری سیاه دانه را به آن اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه بگذارید دم بکشد. می توانید از عسل برای شیرین و خوش طعم شدن آن استفاده کنید.
مقاله بسیار خوبی بود ممنونم .