چغندر و همه خواص آن برای سلامتی + طبع و ارزش غذایی

چغندر با نام علمی Beta vulgaris از قدیم شناخته شده بود و مردمان حتی در حدود چهار قرن قبل از میلاد به خواص درمانی آن آشنا بودند و از آن استفاده می‌ کردند. چغندر به شکل بومی در ناحیه‌ ی مدیترانه و شرق اروپا وجود داشته و در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا کاشته می‌ شود. چغندر دو نوع می‌ باشد. یک نوع آن که چغندر معمولی است، به رنگ بنفش تیره و یا قرمز است و نوع دیگر آن که چغندر قند است، که به رنگ زرد روشن می‌ باشد و به مقدار بسیار زیاد در نقاط مختلف دنیا برای استفاده از شکر آن کاشته می‌ شود.

چغندر خوب آن است که زیاد در خاک نمانده باشد و به اصطلاح جـوان باشد، زیرا چغندری که زیاد رسیده باشد، سفت می‌ شود. چغندر پیر، گردنی باریک دارد و شیارهایی روی آن به وجود می‌ آید. چغندر یا لبو یکی از کامل‌ ترین سبزیجاتی است که می توانیم به‌ صورت خام و یا پخته از آن لذت ببریم. همچنین بسیار مغذی است و سرشار از مواد معدنی و ویتامین می باشد. چغندر طبیعت گرم و تر دارد. ارزش غذایی در صد گرم چغندر را در جدول ذیل مشاهده می نمایید.

بیشتر بخوانید: چغندر و لبو چه فرقی دارند؟

طبع چغندر

چغندر در طب سنتی ایرانی طبعی گرم و خشک دارد.

1. شیره‌ ی چغندر یکی از بهترین شیره‌ی سبزی‌ هایی است که به ساختن گلبـول هـای قرمـز خون کمک می‌ کند، خون را تصفیه کرده و جریان خون را بهبود می‌ بخشد، از این رو مصرف چغندر به خانم‌ ها بسیار توصیه می‌ شود.
2. چغندر مانند هویج دارای کاروتن است که در معده تبدیل به ویتامین A می‌ شود. چغندر مخلوط با آب هویج دفع کننده‌ ی سنگ کیسه صفراست.
3. ضماد برگ چغندر با عسل جهت رفع طاسی و زگیل مؤثر می باشد و چنانچه با حنا مصرف شود برای رویاندن مجدد مو و بهبود آن تأثیر بسزایی خواهد داشت.
4. شربت چغندر بهترین نوشابه و تقویت کننده‌ ی بدن و دافع سموم بدن است (برای تهیه‌ ی شربت چغندر، با آبمیوه گیری آب سه تا چهار عدد چغندر خام را بگیرید و آن را با یک لیوان آب معدنی مخلوط کنید) مؤثر است.
5. املاحی که در آب چغندر وجود دارد، یک پاک کننده‌ ی عالی برای کبد، کلیه و کیسه صفرا است. چغندر هم چنین مقوی معده و برای اسهال خونی مفید است.
6. چغندر را خرد کرده و آب آن را با آبمیوه گیری گرفته و یک سوم لیوان از آب آن و دو سوم بقیه را آب هویچ یا آب آناناس یا آب خیار با کرفس و یا کلم ریخته و میل کنید برای درمان یبوست، چغندر را پخته و آب آن را استفاده نمایید.
7. خام خوردن آن ارزش بسیاری دارد ولی در خوردن آن نباید زیاده روی کرد، چـون خیلی سنگین است.
8. برای کسی که ژنتیکی موهای سفید دارند، از سن ۹ سالگی آب چغندر خام را گرفته، با ماست مخلوط کنید تا میل کند. البته نباید زیاده روی کرد، هر بار به مقدار کمی استفاده شود.
9. چغندر برای تقویت قوای جنسی و زیاد شدن اسپرم مفید است.
10. خانم‌ هایی که خونریزی زیاد دارند، خونریزی را کم می‌ کند.
11. چغندر غنی از فولات است که بسیار برای رشد طبیعی ضروری است.
12. مصرف غذاهای غنی از فولات در دوران بارداری بسیار مفید است و نبود فولات کافی باعث می‌ شود که ستون فقرات در دوران نوزادی به صورت مناسب رشد نکند که به آن نقص نخاعی گفته می‌ شود. نیاز روزانه به فولات حدود ۴۰۰ میکروگرم است. تنها یک فنجان چغندر پخته شده حدود ۱۳۶ میکروگرم فولات دارد.
13. چغندر، تقویت کننده دستگاه گوارش و اشتها آور است.
14. چغندر گیاهی مقوی، ملین، ادرار آور، و خون ساز است که در درمان کم خونی‌ ها و ضعف عمومی بسیار موثر و مفید می‌ باشد.
15. عصاره چغندر کلیه‌ ها را فعال و برحجم ادرار می‌ افزاید و درد و ورم کلیه و مثانه را درمان می‌ کند.
16. چغندر سبب کاهش اسید اوریک گشته و درد مفاصل ناشی از نقرس را تسکین می‌ دهد.
17. چغندر درمان کننده ضعف عمومی، کم خونی و نیرو دهنده و انرژی زا است.
18. چغندر پخته یا لبو بهترین صبحانه است، زیرا بدن را از سموم پاک می‌ کند و انرژی لازم را به بدن می‌ دهد.
19. آب چغندر خام داروی ضد سرطان است. برای این منظور باید آب چغندر و هویج را با هم گرفت، سپس آن را صاف کرد و به عنوان صبحانه نوشید.

• به عنوان ملین و برای رفع یبوست به کار می‌ رود.
• تقویت کننده‌ ی کلیه است.
• درمان کننده‌ ی التهاب مجاری ادرار است.
• به عنوان مصرف خارجی برای پانسمان زخم و درمان تاول مصرف می‌ شود.
• برگ چغندر، آرام بخش و خواب آور است و عصاره آن منظم کننده قاعدگی زنان می‌ باشد.
• ضماد برگ چغندر در رفع ورم پشت پا و موخوره اثر درمانی دارد، همچنین ضماد آن مخلوط با عسل در رفع عارضه پوستی کهیر اثر خوبی داشته و موجب برطرف شدن آن می‌ شود.
• شستشوی موی سر با آب جوشانده برگ چغندر مانع شوره موهای سر می‌ شود.

• افراد مبتلا به سوء هاضمه باید از افراط در خوردن چغندر خودداری کنند.
• اشخاصی که به قند خون مبتلا هستند، مجاز به مصرف چغندر نمی‌ باشند.
• خوردن برگ چغندر در بعضی افراد موجب تهوع، دل پیچه و در برخی کودکان باعث حساسیت می شود.
• اشخاص مبتلا به فشار خون و ناراحتی‌ های معده باید در مصرف چغندر احتیاط کنند.
• قند ریشـه چغنـدر برای مبتلایان به دیابت مضر است.