انواع مولتی ویتامین و مولتی مینرال ها پرمصرف ترین مکمل ها در جهان هستند و محبوبیت آنها در چند دهه گذشته به سرعت افزایش یافته است. برخی افراد بر این باورند که مصرف مولتی ویتامین می تواند سلامتی را بهبود بخشد، عادات غذایی نادرست را جبران کند و حتی خطر ابتلا به بیماری های مزمن را کاهش دهد. این مقاله تحقیقات علمی در مورد تاثیرات انواع مولتی ویتامین را بررسی می کند.
مولتی ویتامین چیست؟
مولتی ویتامین ها مکمل هایی هستند که حاوی بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی در کنار سایر مواد مختلف هستند. با توجه به اینکه هیچ استانداردی برای تشکیل مولتی ویتامین وجود ندارد، ترکیب مواد مغذی آنها بر اساس برند و محصول متفاوت است. مولتی ویتامین ها به عنوان مولتی، چندگانه یا به سادگی ویتامین نیز شناخته می شوند. آنها در اشکال مختلف از جمله قرص، کپسول، آدامس جویدنی، پودر و مایع در دسترس هستند. بیشتر مولتی ویتامین ها باید یک یا دو بار در روز مصرف شوند. حتما برچسب آن ها را بخوانید و دستورالعمل های دوز توصیه شده را دنبال کنید. مولتی ویتامین ها در داروخانه ها، فروشگاه های بزرگ تخفیف دار و سوپرمارکت ها و همچنین به صورت آنلاین در دسترس هستند.
مولتی ویتامین ها شامل چه ترکیباتی هستند؟
سیزده ویتامین و حدود 15 ماده معدنی برای سلامتی شما ضروری هستند. با استفاده از آن ها بسیاری از آنزیم ها و هورمون ها تولید می شوند، ایمنی شما را تقویت می کنند و اعصاب و اندام های شما به درستی کار می کنند بدن شما همچنین برای تولید مثل، نگهداری، رشد و تنظیم فرآیندهای بدن به این مواد مغذی نیاز دارد. مولتی ویتامین ها می توانند بسیاری از این ویتامین ها و مواد معدنی را در مقادیر متفاوت ارائه دهند آنها همچنین حاوی مواد دیگری مانند گیاهان، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب هستند. از آنجایی که سازمان غذا و دارو (FDA) مکمل های غذایی را به همان اندازه که داروهای تجویزی را ارائه می دهد، تنظیم نمی کند، برخی ممکن است حاوی سطوح بالاتر یا پایین تری از مواد مغذی نسبت به آنچه در برچسب ذکر شده است، باشند. علاوه بر این، برخی از مکملها ممکن است حاوی موادی باشند که میتوانند با داروها تداخل داشته باشند، بنابراین قبل از شروع یک مکمل جدید با پزشک خود صحبت کنید. علاوه بر این، مواد مغذی موجود در مولتی ویتامین ها از غذاهای واقعی مشتق شده یا به صورت مصنوعی ساخته شده اند، که خرید ویتامین ها را از یک تولید کننده معتبر ضروری می کند.
تاثیر مولتی ویتامین ها بر بیماری های قلبی
بیماری قلبی یکی از علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. در حالی که برخی معتقدند مصرف مولتی ویتامین ها می تواند به پیشگیری از بیماری قلبی کمک کند، به نظر نمی رسد تحقیقات به طور قطعی از آن حمایت کند. برخی از مطالعات نشان میدهند که مولتی ویتامینها با کاهش خطر حملات قلبی و مرگ مرتبط هستند، در حالی که برخی دیگر هیچ تأثیری نشان نمیدهند.
مطالعه سلامت پزشکان اثرات مصرف روزانه مولتی ویتامین را در بیش از 14000 پزشک مرد میانسال برای بیش از یک دهه بررسی کرد و هیچ کاهشی در حملات قلبی، سکته مغزی یا مرگ و میر یافت نشد. با این حال، یک مطالعه جدیدتر نشان داد که در بین زنان مصرف مولتی ویتامین برای بیش از 3 سال با خطر کمتر مرگ ناشی از بیماری قلبی مرتبط است.
کاهش خطر سرطان با مصرف مولتی ویتامین
شواهد در مورد مصرف مولتی ویتامین و خطر سرطان نیز متفاوت است. با توجه به ترکیبات موجود در مولتی ویتامین ها می توان به این نتیجه رسید که این داروها می تواند از طریق رفع کمبود بدن، خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد. شواهد علمی نشان می دهد که استفاده معمول و بی رویه از مکمل ها و مولتی ویتامین ها نتیجه ی مطلوبی در کاهش خطر ابتلا به سرطان نخواهد داشت، و در این زمینه می بایست با متخصصان پزشکی در این زمینه مشورت کرد. تحقیقات روی 47289 نفر مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به سرطان در مردانی که مولتی ویتامین مصرف میکنند 31 درصد کمتر است، اما در زنان تأثیری ندارد. دو مطالعه مشاهدهای، یکی شامل زنان و دیگری شامل مردان و زنان، استفاده طولانیمدت از مولتی ویتامین را با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط دانستند. در نهایت مشخص شد که، استفاده طولانی مدت و روزانه مولتی ویتامین خطر ابتلا به سرطان را در مردان با سابقه سرطان و همچنین افرادی که سابقه بیماری ندارند کاهش می دهد.
آیا مولتی ویتامین ها فواید دیگری دارند؟
مولتی ویتامین ها برای موارد دیگر از جمله ارتقای عملکرد مغز و سلامت چشم مورد مطالعه قرار گرفته اند.
عملکرد مغز
چندین مطالعه کوچک که جمعیتهای خاصی را مورد بررسی قرار میدهند، نشان دادهاند که مولتی ویتامینها میتوانند حافظه را در افراد مسن بهبود بخشند. مولتی ویتامین ها همچنین می توانند بر خلق و خوی شما تأثیر بگذارند. تحقیقات نه تنها ارتباط بین خلق و خوی ضعیف و کمبود مواد مغذی، بلکه بین مکمل های غذایی و کاهش علائم اضطراب و افسردگی را نیز آشکار کرده است.
سلامت چشم
دژنراسیون ماکولا وابسته به سن یکی از علل اصلی نابینایی در سراسر جهان است. یک مطالعه نشان داد که مصرف ویتامینها و مواد معدنی آنتیاکسیدان، پیشرفت آن را کاهش داده و به پیشگیری از آن کمک کند. علاوه بر این، برخی شواهد نشان میدهند که مولتی ویتامینها خطر ابتلا به آب مروارید، یکی دیگر از بیماریهای چشمی گسترده را کاهش می دهند.
مولتی ویتامین ها در برخی موارد مضر هستند
دوز یک فاکتور اساسی است که باید در هنگام مصرف مولتی ویتامین ها در نظر گرفته شود. اگرچه دوزهای بالای برخی از ویتامین ها و مواد معدنی برای برخی افراد قابل قبول است، اما مقادیر زیاد آن می تواند مضر باشد. دوز مناسب می تواند به حلالیت ویتامین بستگی داشته باشد که به دو گروه زیر طبقه بندی می شود:
- محلول در آب: که بدن شما مقادیر اضافی این ویتامین ها را از طریق ادرار دفع می کند.
- محلول در چربی: از آنجایی که بدن شما راه آسانی برای خلاص شدن از شر آنها ندارد، ممکن است مقادیر اضافی در کبد شما جمع شود.
افراد باردار باید مراقب مصرف ویتامین A خود باشند، زیرا مصرف بیش از حد آن با ناتوانی های مادرزادی مرتبط است.
مسمومیت ویتامین D نادر است و بعید است که در اثر مصرف مولتی ویتامین ایجاد شود. با این حال، مسمومیت ویتامین A شایع تر است.
اگر مولتی ویتامین مصرف می کنید و غذاهای غنی از مواد مغذی زیادی مصرف می کنید، می توانید از مقدار توصیه شده روزانه بسیاری از مواد مغذی فراتر بروید.
افراد سیگاری باید از مصرف مولتی ویتامین با مقادیر زیاد بتاکاروتن یا ویتامین A اجتناب کنند، زیرا این مواد مغذی خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می دهند.
دوزهای بالای برخی از مواد معدنی مانند آهن می تواند منجر به ناراحتی معده، یبوست، استفراغ و غش شود. آهن همچنین می تواند توانایی بدن برای جذب روی را محدود کند.
به ویژه، مردان باید مراقب مصرف آهن خود باشند، زیرا تمایل دارند بیشتر از زنان، و همچنین افرادی که هموکروماتوز دارند، آهن را ذخیره کنند. این وضعیت می تواند منجر به تجمع سطوح سمی این ماده معدنی شود و باعث سیروز کبدی، سرطان کبد و بیماری قلبی می شود. کسانی که این بیماری را دارند نیز باید از مکمل های ویتامین C اجتناب کنند. خطر دیگر فرآیندهای تولید معیوب است که باعث می شود مولتی ویتامین ها مقادیر بسیار بیشتری از مواد مغذی را نسبت به آنچه در نظر گرفته شده است در خود جای دهند.
آیا مصرف مولتی ویتامین برای همه مناسب است؟
مولتی ویتامین ها برای همه مناسب نیستند و حتی ممکن است به برخی افراد آسیب بزنند. گروه های خاصی که بهتر است از مولتی ویتامین ها بهره مند شوند، از جمله:
- بزرگسالان مسن. جذب ویتامین B12 می تواند با افزایش سن کاهش یابد. همچنین، افراد مسن به کلسیم و ویتامین D بیشتری نیاز دارند.
- گیاهخواران و وگان ها. از آنجایی که ویتامین B12 عمدتاً در غذاهای حیوانی یافت میشود، افرادی که از رژیم غذایی گیاهخواری پیروی میکنند، بیشتر در معرض خطر کمبود این ویتامین هستند. آنها همچنین ممکن است فاقد کلسیم، روی، آهن، ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3 باشند.
سایر افرادی که نیاز است از مولتی ویتامین ها بهره مند شوند عبارتند از کسانی که تحت عمل جراحی کاهش وزن قرار گرفته اند، رژیم های غذایی کم کالری دارند یا مواد مغذی کافی را از غذا دریافت نمی کنند.