یونجه و خواص آن

• بررسی یونجه از نظر گیاهشناسی
• طبع و مزاج یونجه
• مواد موجود در 100 گرم یونجه
• ترکیبات شیمیایی یونجه
• خواص و فواید یونجه
• موارد منع مصرف یونجه
• شیوه مصرف یونجه

یونجه یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم است که دانه، برگ، ساقه و ریشه آن در درمان بسیاری از بیماری‌ ها استفاده می‌ شود. این گیاه دارای طبع معتدل و ویتامین‌ های A و K، پتاسیم، کلسیم، فیبر، آهن، منیزیم، منگنز، سدیم و فسفر است. یونجه دارای خواص بیشماری مانند کاهش خطر ابتلا به سرطان، بهبود عملکرد قلب، تقویت سیستم گوارشی و کنترل قند خون می باشد. از آن جایی که یونجه دارای خاصیت ادرار آور است، به کنترل قند بدن کمک می‌ کند و مانع افزایش آن می‌ شود.

یونجه گیاهی است علفی و چند ساله که ارتفاع آن تا یک متر می‌ رسد. برگ‌ های آن دارای سه برگچه‌ ی نوک تیز، سبز رنگ و بیضی شکل است. گل‌ های یونجه به شکل سنبله و به رنگ بنفش تیره یا آبی روشن است. میوه‌ ی یونجه مانند صدف و دانه‌ ی داخل آن مانند لوبیا ولی کوچک‌ تر از آن است. یونجه ریشه‌ ای بسیار عمیق دارد و تا سه متر به داخل زمین نفوذ می‌ کند، بنابراین منبع ویتامین‌ ها و مواد معدنی است که از خاک می‌ گیرد. یونجه در ایران در مناطق مرکزی و جنوبی به مقدار بسیار زیاد کشت می‌ شود. پرورش این گیاه در قدیم برای تهیه علوفه چهار پایان بوده ولی در حال حاضر به علت دارا بودن مواد مغذی به مصرف غذایی نیز می‌ رسد. برای مثال در کشور چین و روسیه از برگ‌ های نازک یونجه مانند سبزی خوراکی استفاده می‌ کنند.

یونجه از نظر طب قدیم ایران گرم است، البته یونجه‌ ی تازه گرم و تر و خشک شده‌ ی آن گرم و خشک است.

یونجه سرشار از ویتامین‌ های C ،E ،A و K و همچنین دارای آمیلاز، آنزیم مخصوص هضم مواد نشاسته‌ ای می‌ باشد. آنزیم‌ های بسیاری در یونجه یافت می‌ شود. به عنوان مثال می‌ توان از امولسین، اینورتاز و پکتیناز نام برد. یونجه دارای حدود بیست درصد پروتئین است. پروتئین‌ های موجود در یونجه عبارتند از: لیزین، آرژینین، هیستیدین، آدنین، فنیل آلانین، آسپاراژین و سیستین، یونجه دارای اسید فسفریک نیز هست. منیزیم، آهن و مقدار جزئی آرسنیک و سیلیس نیز در یونجه وجود دارد. بنابراین یونجه از نظر مواد غذایی بسیار قوی است و غذای خوبی برای انسان و حیوانات است.

بیشتر بخوانید: آیا سبزیجات هم پروتئین دارند؟

1. یونجه از نظر این که دارای بسیاری از مواد معدنی می‌ باشد، شیره‌ ی آن برای بچه‌ هایی که در حال رشد هستند و استخوان بندی محکمی ندارند، بسیار مفید است، زیرا استخوان‌ ها را تقویت و رشد را تسریع می‌ کند.
2. یونجه ملین است.
3. یونجه دو برابر اسفناج آهن دارد، بنابراین خون ساز است و برای کسانی که به کم خونی مبتلا هستند، داروی مفیدی است.
4. یونجه به علت دارا بودن مواد آهکی، برای درمان بیماری راشیتیسم به کار می‌ رود.
5. عوارض کمبود ویتامین C با خوردن یونجه از بین می‌ رود.
6. خون را تصفیه کرده و کلسترول را کاهش می‌دهد.
7. تخم یونجه قاعده آور است. برای این منظور تخم یونجه را به صورت دم کرده‌ ی مصرف کنید.
8. خوردن دم کرده‌ ی تخم یونجه، درمان کننده‌ ی اسهال است.
9. دم کرده‌ ی تخم یونجه برای نرم کردن سینه و تسکین سرفه، مؤثر است.
10. کوبیده‌ ی یونجه به سرعت زخم را التیام داده و از خونریزی جلوگیری می‌ کند.
11. از الیاف یونجه در صنعت تهیه کاغذ استفاده می‌ شود.
12. از عصاره‌ ی یونجه در مواد پختنی، کیک، مواد فریز شدنی غذایی، ژلاتین‌ ها و گوشت استفاده می‌ شود.

• مصرف زیاد یونجه موجب نفخ می‌شود.
• مانند هر گیاه می‌ تواند یک واکنش آلرژیک به وجود آورد. بنابر این افرادی که مستعد ابتلا به آلرژی هستند، باید هنگام استفاده از یونجه و محصولات یونجه در هر شکل احتیاط کنند.
• همچنین در منع استفاده از یونجه در بیماری‌ های خود ایمنی، مشکلات کیسه صفرا و پانکراتیت نیز وجود دارد.

• یکی از مصارف دارویی یونجه که جهت رفع اختلالات استخوان بندی به کار می‌ رود این است که مقدار ۳۰۰ گرم یونجه خشک را در ۱۰۰۰ گرم آب بجوشانند تا به حدی که مایع به نصف تقلیل یابد سپس آن را با فشار صاف نموده با افزودن ۹۰۰ گرم قند، به صورت شربت در آورند. مقدار مصرف این شربت برای اطفال ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم در روز است.
• بهترین طریقه‌ ی استفاده از یونجه، جوانه‌ ی آن است که به نام جوانه‌ ی آلفا نیز معروف است.  یونجه را به صورت تازه و یا جوانه‌ ی آن را با سالاد میل کنید. جوانه‌ ی یونجه را به صورت بسته بندی شده می‌ توانید از سوپرمارکت‌ ها خریداری کنید.