همه چیز درباره ویتامین E

دریافت کافی ویتامین E برای سلامتی بسیار ضروری بوده و نقشی مهم در عملکرد بدن ایفا می‌ کند. اما، خیلی‌ از افراد هنگام مصرف این ویتامین چه از منابع غذایی و چه از قرص ویتامین E دچار اشتباه می شوند. بیشتر خواص ویتامین E به خاصیت آنتی اکسیدانی آن مربوط می ‌شود. این ویتامین به ‌طور طبیعی در طیف وسیعی از غذاها وجود دارد و حتی به بعضی از محصولات غذایی اضافه می ‌شود تا به شما در افزایش مصرف کمک کند. کمبود ویتامین E شایع نیست، مگر اینکه به‌ یک بیماری زمینه ‌ای مبتلا باشید یا رژیم غذایی شما بسیار کم ‌چرب باشد. در بعضی از نوزادان نارس هم می تواند سطح آن پایین باشد.

ویتامین E برای بدن فواید بسیاری دارد که یکی از مهم ‌ترین خاصیت ‌های ویتامین E اثر محافظتی آن در برابر رادیکال ‌های آزاد است که سبب می ‌شود عمل اکسیداسیونی این مواد از بین برود و سلول را در برابر پیری زود هنگام و تخریب محافظت می‌ کند. رادیکال ‌های آزاد ترکیباتی هستند که به دنبال تبدیل غذا به انرژی تشکیل می‌ شوند. ما همچنین در معرض رادیکال ‌های آزاد موجود در محیط ناشی از دود سیگار، آلودگی هوا و اشعه فرابنفش خورشید قرار می ‌گیریم. بدن برای تقویت سیستم ایمنی خود به ویتامین E نیاز دارد تا بتواند با باکتری‌ ها و ویروس ‌های مهاجم مبارزه کند. ویتامین E به گشاد شدن عروق خونی و جلوگیری از لخته شدن خون در آنها کمک می کند. علاوه بر این، سلول ‌های بدن برای برقراری ارتباط با یکدیگر و انجام بسیاری از عملکردهای مهم خود به ویتامین E نیاز دارند. این ویتامین از جمله ویتامین ‌هایی است که بدن ما قادر نیست تولید کند، بنابراین باید با خوردن غذا یا مکمل‌ آن را به بدن خود برسانیم. کمبود ویتامین E را می ‌توان با مصرف مواد غذایی از جمله انواع آجیل، روغن‌های گیاهی و بعضی از سبزیجات یا از طریق مکمل‌ هایی مثل قرص ویتامین E برطرف کرد.

ویتامین E به‌ طور طبیعی در هشت فرم شیمیایی وجود دارد که در بین آن ‌ها آلفا-توکوفرول تنها فرمی است که می ‌تواند نیازهای انسان را برآورده کند. از بهترین منابع غذایی که خواص ویتامین E را برای شما به ارمغان خواهند آورد می ‌توان به روغن گیاهک گندم ، روغن آفتابگردان، تخمۀ آفتابگردان، بادام، فندق، بادام هندی، آووکادو، مانگو، اسفناج و غذا های غنی‌ شده با این ویتامین اشاره کرد. همان ‌طور که گفته شد، ویتامین E خواص و فواید زیادی برای سلامتی دارد. بهره ‌گیری از برخی فواید این ویتامین تنها از طریق منابع غذایی امکان ‌پذیر بوده، اما برای دستیابی به سایر خواص این ویتامین تفاوتی بین مصرف منابع غذایی و قرص یا کپسول ویتامین E وجود ندارد. از جمله خواص ویتامین E برای سلامتی را در این مقاله آورده ایم.

یکی از اصلی ‌ترین خواص ویتامین E این است که به‌ دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی می ‌تواند از سلول ‌ها در برابر آسیب ناشی از مواد شیمیایی مضر موسوم به رادیکال ‌های آزاد که معمولاً در اثر سوخت ‌و ساز درون ‌سلولی، آلودگی هوا، سیگارکشیدن و اشعه ماوراء بنفش به وجود می ‌آیند محافظت ‌کند. رادیکال ‌های آزاد همچنین می تواند خطر ابتلا به بیماری ‌های قلبی و انواع سرطان را افزایش دهند. البته اگر قصد دارید از ویتامین E جهت استفاده از خواص آنتی‌اکسیدانی آن استفاده کنید، مکمل این ویتامین نمی ‌تواند کمک چندانی به شما کند و حتماً باید به سراغ منابع غذایی بروید.

از دیگر فواید ویتامین E می ‌توان به نقش آن در تقویت سیستم ایمنی در برابر باکتری‌ ها و ویروس‌ ها اشاره کرد. این ویتامین همچنین با گشاد کردن عروق خونی باعث جلوگیری از افزایش فشارخون و ایجاد لخته خون خواهد شد. علاوه بر این‌، نرمال ‌بودن سطح ویتامینE خون می تواند تا حدی جلوی اثرات مضر کلسترول اضافی در بدن را نیز بگیرد. رادیکال‌ های آزاد با سلول ‌های سالم بدن مبارزه و آن‌ ها را تجزیه می ‌کنند. این مولکول ‌ها با ازدیاد و اکسید شدن آسیب ‌های جدی و شدیدی به بدن وارد می ‌کنند. این مسأله می ‌تواند علاوه بر بیماری‌ های قلبی به سرطان هم منجر شود. یکی از مهم ‌ترین خواص ویتامین E این است که ایزومرهای خاص آن قدرت آنتی ‌اکسیدانی دارند. این ایزومرها قادرند آسیب رادیکال‌ های آزاد را کاهش دهند، التهاب را از بین ببرند و به ‌طور طبیعی سرعت پیر شدن سلول ‌ها را کم کنند. ویتامین E می ‌تواند با بیماری‌‌ های زیادی مبارزه کند.

ویتامین E با افزایش استحکام دیواره ‌ی مویرگی و افزایش رطوبت و خاصیت کش سانی پوست، مانند یک ماده ‌ی ضد پیری عمل می ‌کند و تأثیر مثبتی بر پوست می ‌گذارد. محققان دریافتند که محصولات حاوی ویتامین E می ‌توانند رطوبت پوست را افزایش دهند. ویتامین E آسیب ناشی از رادیکال‌ های آزاد را در سلول‌ های بدن همچون پوست کاهش می ‌دهد و در نتیجه پوست را در برابر اشعه ماورا بنفش محافظت می ‌کند. همچنین ویتامین E ‌ می ‌تواند التهابات پوستی را کاهش داده و به کمک سرم ویتامین C به درمان جای زخم‌ ها و آکنه ‌ها و حتی چین و چروک کمک کند. به ‌دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی، استفاده از روغن یا ماسک ویتامین E می‌ تواند بافت آسیب‌ دیدۀ پوست را بهبود بخشد. ویتامین E همچنین در ساخت کلاژن و بهبود بافت پوست نیز نقش دارد و برای زنان یکی از پراستفاده ‌ترین ویتامین‌ هاست. علاوه بر این، می ‌توان از روغن موضعی ویتامین E برای خشکی لب و رفع ترک‌ خوردگی‌ های آن استفاده کرد. علاوه بر این، کرم‌های حاوی ویتامین E با جذب از طریق لایه‌ ی اپیدرم پوست موجب درمان آفتاب ‌سوختگی می ‌شوند. آفتاب ‌سوختگی خود می ‌تواند در کنار عوامل دیگر به سرطان پوست منجر شود.

ویتامین E برای مو هم فواید زیادی دارد و از آنجا که یک آنتی اکسیدان قوی است، در کاهش آسیب ‌های محیطی به مو کمک می ‌کند. این ویتامین موجب افزایش جریان خون‌ رسانی به پوست سر می ‌شود و رطوبت طبیعی پوست سر را حفظ می کند. درنتیجه، پوست سر خشک و پوسته پوسته نمی ‌شود. می ‌توان از روغن ویتامین E به ‌خصوص زمانی که موها خشک و کدر هستند، همچون یک ماسک مو استفاده کرد و در نتیجه از خواص ویتامین E برای مو استفاده کرد. ویتامین E می‌ تواند با خنثی کردن رادیکال‌ های آزاد از سفید شدن موها در سنین پایین جلوگیری کند. ویتامین E برای موخوره هم مفید است. شما می‌ توانید کپسول ویتامین E را باز کرده و روغن موجود در آن را به انتهای موهای آسیب ‌دیده‌ی خود بمالید. از محصولات مخصوص مو که حاوی ویتامین E هستند و روغن ویتامین E برای مو استفاده کنید. برای سلامت و شادابی ساقه‌ ی مو، چند قطره از روغن ویتامین E را به موهای خود بمالید، خصوصاً زمانی که موها خشک و وز شده‌ اند. این کار علاوه بر حفظ سلامت، ظاهر زیبا تری هم به مو می ‌بخشد.

ویتامین E احتمال ابتلا به بیماری تخریب لکه ‌ی زرد یا دژنراسیون ماکولا که یک بیماری چشمی است و در اثر افزایش سن به وجود می ‌آید، کاهش می ‌دهد. این بیماری یکی از دلایل رایج نابینایی در افراد مسن است. برای اینکه از خواص ویتامین E جهت حفظ سلامت چشم‌ ها بهره ‌مند شوید، باید آن را همراه با میزان کافی از ویتامین C، بتا کاروتن و روی مصرف کنید.

تحقیقات نشان می ‌دهد که فعالیت ضد التهابی توکوترینول ‌ها در پیشگیری از بیماری آلزایمر مؤثر است. ویتامین E همچنین باعث آهسته ‌تر شدن روند از دست دادن حافظه در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر نسبتاً شدید یا سایر اختلالات نوروژنیک می ‌شود. بنابراین، این ویتامین می ‌تواند از دست دادن استقلال و نیازمند شدن به کمک دیگران را در این بیماران به تأخیر بیندازد. همچنین به نظر می‌ رسد که مصرف ویتامین C همراه با ویتامین E می ‌تواند تأثیر آن را در جلوگیری از پیشرفت بعضی از بیماری‌ های زوال عقل افزایش ‌دهد.

از سایر خواص ویتامین E می ‌توان به نقش مهم و اساسی آن در تنظیم غدد درون ‌ریز و سیستم عصبی و متعادل کردن هورمون ‌ها اشاره کرد. مهم ‌ترین علائم نا متعادل بودن هورمون ‌های بدن شامل سندرم پیش از قاعدگی، افزایش وزن، آلرژی، عفونت مجاری ادراری، تغییر پوست (جوش و موهای زائد)، اضطراب، ناراحتی و خستگی می ‌شود. ویتامین E با چاقی در ارتباط است. بعضی تحقیقات جدید نشان داده ‌اند که افراد چاق مبتلا به سندرم متابولیک می توانند بیش از دیگران در معرض کمبود ویتامین E قرار داشته باشند. این ویتامین در کل با متعادل کردن هورمون‌ های بدن، چرخه ‌ی قاعدگی را منظم و دستیابی به وزن متعادل را راحت ‌تر می ‌کند.نتیجه ‌ی یک مطالعه درباره‌ ی استفاده از ویتامین E برای موهای زائد نشان داد که استفاده از مکمل ویتامین E و منیزیم می ‌تواند به کاهش این موها در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) کمک کند.

ویتامین E می ‌تواند استقامت فیزیکی بدن را تقویت کند، انرژی بدن را افزایش دهد و فشار اکسیداتیو عضلات را بعد از تمرینات ورزشی کم کند. به همین دلیل، در تغذیه‌ی ورزشی و به ‌ویژه در ورزش‌ هایی مانند بدنسازی به خواص ویتامین E توجه می ‌شود. این ویتامین قدرت عضلات را افزایش می ‌دهد، با افزایش جریان خون خستگی را از بین می ‌برد، استحکام دیواره ی مویرگ‌ ها را بالا می ‌برد و سلول ‌های بدن را تغذیه می ‌کند.

همان ‌طور که گفتیم ویتامین E می‌ تواند با تنظیم کردن تعادل هورمونی، چرخه ‌ی قاعدگی را منظم کند. علاوه براین، چنانچه دو تا سه روز قبل و دو تا سه روز بعد از شروع دوره‌ ی قاعدگی از قرص ویتامین E استفاده کنید، می توانید شاهد کاهش علائمی مانند گرفتگی عضلات، ناراحتی، غم و میل به خوردن بعضی از خوراکی‌ ها باشید. همچنین این ویتامین می ‌تواند شدت و مدت درد را کاهش دهد و خونریزی قاعدگی را کم کند. تنظیم طبیعی هورمون ‌ها توسط ویتامین E باعث می ‌شود چرخه ‌ی قاعدگی شما منظم نگه داشته شود.

تحقیقات در مورد خواص ویتامین E برای زنان نشان می ‌دهد که این ماده ‌ی مغذی به دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی سبب سلامت باروری در زنان می شود. ویتامین E برای باروری مردان هم مفید است و باعث تقویت عملکرد اسپرم می ‌شود. دریافت ویتامین E برای زنان باردار و همچنین رشد شیرخواران و کودکان حیاتی است. چرا که از اسید های چرب‌ ضروری در برابر آسیب محافظت می ‌کند و باعث کنترل التهاب می ‌شود. بعضی از متخصصان بر این باورند که ویتامین E بر مراحل اولیه ‌ی رشد مغز و اعصاب، اثرگذار است. به همین دلیل، توصیه می ‌شود که زنان باردار، زنان شیرده و کودکان تا سن دو سالگی مصرف غذا های حاوی این ویتامین را در برنامه ‌ی روزانه ‌ی خود بگنجانند و مطمئن شوند که میزان کافی از این ماده را دریافت می‌ کنند.

ویتامین E برای کاهش عوارض ناشی از درمان سرطان، مانند عوارض ناشی از پرتو درمانی، استفاده می‌ شود. این ویتامین می‌ تواند عوارض ناخواسته‌ ی بعضی از داروهایی که موجب ریزش مو و آسیب به ریه می ‌شوند را کاهش دهد. همان طور که گفتیم ویتامین ای به‌عنوان یک آنتی ‌اکسیدان قوی با رادیکال‌ های آزاد درون بدن مبارزه می ‌کند. بعضی از آنها توانایی پیشگیری از سرطان را دارند. در مطالعات انجام شده روی حیوانات شواهدی وجود دارد که نشان می ‌دهد با مصرف دوزهای خوراکی توکوترینول رشد تومورها متوقف شده‌ است. با وجود این که مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است ولی تصور می ‌شود که بعضی از مکانیسم‌ ها از جمله مرگ سلول‌ های سرطانی، خاموش کردن ژن‌ های مرتبط با سرطان و مهار رگ‌ زایی (رشد غیرطبیعی رگ ‌های خون) در درون تومور توسط توکوترینول‌ها تقویت می ‌شود.

• ضعف عضلانی : ویتامین E برای سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) ضروری است. این ماده یکی از آنتی اکسیدان ‌های اصلی بدن است که کمبود آن به استرس اکسیداتیو و درنتیجه ضعف عضلانی منجر می ‌شود.
• اختلال در هماهنگی و تعادل بدن و مشکل در راه رفتن : آسیب نورون ‌های پورکنژ (سلول‌ های عصبی) در اثر کمبود این ماده‌ ی مغذی توانایی آن‌ ها در انتقال سیگنال‌ ها را مختل می ‌کند.
• بی‌حسی و سوزن سوزن شدن : آسیب فیبرهای عصبی از انتقال صحیح سیگنال ‌ها توسط اعصاب جلوگیری می‌ کند و باعث بروز این احساسات ناخوشایند می ‌شود که به آن نوروپاتی محیطی می ‌گویند.
• کاهش بینایی : کمبود ویتامین E می ‌تواند گیرنده‌ های نور در شبکیه و سایر سلول ‌های چشم را ضعیف کند و به ‌مرور زمان باعث از دست دادن بینایی شود.
• مشکلات سیستم ایمنی : بعضی تحقیقات نشان داده ‌اند که کمبود ویتامین E می ‌تواند سلول ‌های ایمنی را مهار کند. سالمندان بیش از دیگران در معرض ابتلا به این مشکل قرار دارند.

اغلب افرادی که به کمبود ویتامین E دچار می ‌شوند، ممکن است به بیماری ‌های التهابی روده، فیبروز سیستیکف بیماری کرون و بیماری ‌های کبد یا پانکراس دچار باشند، که سبب عدم جذب چربی می ‌شود. بنابراین کمبود جذب مصرف چربی و کاهش جذب ویتامین E در ارتباط است.

فرم طبیعی ویتامین E از نوع ساختنی آن مؤثرتر و مفید‌ تر بوده و بهتر است که نیاز روزانۀ فرد از منابع طبیعی تأمین شود. میزان نیاز روزانۀ افراد بالغ به این ویتامین در حدود ۱۵ میلی‌گرم در روز معادل ٫۷ ۲۲ واحد (IU) است. دوز ماهیانه این مقدار تقریباً با یک‌ و نیم عدد قرص ویتامین E ۴۰۰ برابر خواهد بود.

افرادی که داروهای ضد انعقاد خون مصرف می ‌کنند، بهتر است بدون نظر پزشک از مکمل‌ های ویتامین E استفاده نکنند، زیرا ممکن است خطر خون ‌ریزی در آن ‌ها افزایش پیدا کند. استفاده از مکمل‌ های قوی ویتامین E همچنین می‌ تواند تأثیر داروهای شیمی ‌درمانی را نیز کاهش دهد. همچنین در برخی مبتلایان به سرطان سینه، دوز بالای این ویتامین با دارو تاموکسیفن که برای درمان این بیماری استفاده می‌شود تداخل ایجاد کند. مصرف ویتامین E با ویتامین K می تواند اثرات ویتامین K را کاهش دهد. استاتین‌ها و نیاسین که این داروها برای افراد مبتلا به کلسترول بالا تجویز می ‌شوند و مصرف ویتامین E همراه با آن‌ ها می ‌تواند اثر نیاسین را کاهش دهد.

همان ‌طور که پیش ‌تر به آن اشاره کردیم، ویتامین E یک نوع ویتامین محلول در چربی بوده و مقدار اضافی آن از طریق ادرار دفع نشده و در کبد ذخیره خواهد شد. ازاین‌ رو، مصرف بیش از اندازۀ مکمل و قرص ویتامین E می‌ تواند عوارضی جدی را برای بدن به همراه داشته باشد.

البته عوارض قرص ویتامین E نسبت به سایر ویتامین‌ های محلول در چربی مانند A ،K و D کمتر است، زیرا بدن تحمل مقادیر نسبتاً بالای ویتامین E را دارد. ازجمله عوارض دیگر قرص ویتامین E عبارتند از:

• افزایش خطر انعقاد خون بعد از جراحت
• بالا بردن ریسک خون‌ ریزی مغزی و سکته مغزی
• افزایش ریسک ابتلا به سرطان پروستات
• مسمومیت ویتامین

فواید ویتامین E برای پوست، حفظ سلامت آن می باشد . این ویتامین را می توان، از رژیم غذایی، مکمل ها و محصولات مراقبت از پوست دریافت کرد. دقت داشته باشید که فواید مصرف موضعی ویتامین E به اثبات نرسیده است و مصرف دوز خوراکی بالا نیز خطرناک است.