کنگر فرنگی؛ یک سبزی همه کاره در طب سنتی + فواید

کنگر فرنگی از مرکبات است که خواص درمانی زیادی دارد. این گیاه در مناطق معتدل می روید و به صورت خام و پخته مورد استفاده قرار می گیرد. کنگر فرنگی برای بیماری های کبد، روده، مشکلات روانی و استرس مفید است و می تواند از سرطان پشیگیری کند. در ادامه اطلاعات بیشتری را درباره این گیاه می خوانید. 

کنگر فرنگی 

کنگَر فرنگی با نام علمی Cynara scolymus، گیاهی چند ساله و علفی است. دارای ساقه ی راست است که ارتفاع آن می تواند به یک متر هم برسد. برگ های پهن و دراز آن مانند برگ های گیاه کاهو بوده و به رنگ سبز تیره دیده می شود.

گلبرگ های گل آن ضخیم و گوشتی است. به طوری که اغلب قسمت های انتهایی آن که ضخیم است مصرف خوراکی دارد. میوه ی گیاه آرتیشو در انتهای ساقه و به شکل میوه ی کاج یا سیب فلس دار دیده می شود. این میوه اغلب به همراه سالاد و به صورت خام یا آب پز مورد استفاده قرار می گیرد.

نام های دیگر کنگر فرنگی

این گیاه که به آن انگَنار نیز می گویند، در طب سنتی ایران با نام ارده شاهی، در زبان فرانسوی با نام آرتیشو و در زبان انگلیسی با نام آرتیچوک شناخته می شود. در طب جدید از عصاره ی آن آمپول یا قطره تهیه می شود که به نام کوفیتول معروف است.

خواص درمانی کنگر فرنگی

کنترل فشار خون

فشار خون بالا خطر بیماری های قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد. تحقیقات نشان می دهد آب برگ کنگر موجب تنظیم فشار خون افراد می شود. اگرچه این تحقیقات هنوز در مراحل اولیه به سر می برند اما، محققان بر این باورند که مقدار فراوان پتاسیم موجود در این گیاه برای کاهش فشار خون موثر است.

کاهش چربی خون

عصاره برگ کنگر فرنگی در کاهش کلسترول بد خون موثر است. علاوه بر این، می تواند کلسترول خوب بدن را افزایش دهد. این گیاه به ۲ روش مهم این اثر را روی کلسترول خون می گذارد. آنتی‌اکسیدان لوتئولین (Luteolin) موجود در آن مانع تشکیل کلسترول بد می شود. عصاره برگ آن بدن را وادار به سوخت و ساز بهتر کلسترول کرده و از سطح کلی آن در بدن می کاهد.

بهبود عملکرد کبد

بنا بر برخی از تحقیقات انجام شده، مصرف این گیاه در بهبود عملکرد کبد و رشد بافت‌های کبدی افرادی که به بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا هستند موثر است. همچنین این گیاه می تواند تولید صفرا را افزایش داده و سموم مضر را از کبد دفع کند. این فواید کنگر به دلیل وجود آنتی اکسیدان هایی به نام های سینارین و سیلیمارین است.

سلامت دستگاه گوارش

این گیاه منبعی غنی از فیبر است. از این رو، با افزایش باکتری های مفید روده به عملکرد صحیح دستگاه گوارش کمک می کند. از این رو، خطر ابتلا به برخی از سرطان های روده را کاسته و جلوی یبوست یا اسهال را می گیرد.

کنگر فرنگی حاوی نوعی فیبر به‌ نام اینولین است که مانند پری بیوتیک عمل می کند. در ضمن می تواند علایم سوء‌هاضمه مانند نفخ، تهوع و سوزش معده را کاهش دهد. سینارین موجود در این گیاه برای تولید صفرا موثر است. زیرا، حرکات دودی روده را سرعت و در عین حال هضم چربی های خاص را بهبود می بخشد.

بهبود سندرم روده تحریک پذیر

سندرم روده تحریک پذیر روی دستگاه گوارش افراد مبتلا به این سندرم اثر منفی گذاشته و آن ها را مبتلا به درد معده، اسهال، نفخ و یبوست می کند. ترکیبات خاصی در کنگر فرنگی وجود دارد که موجب ویژگی های ضداسپاسم آن می شود.

به همین دلیل، می تواند درد های معمول ناشی از اسپاسم ماهیچه ها را در این بیماری برطرف کند. همچنین این ترکیبات موجود در کنگر مقدار باکتری های روده را متعادل کرده و از التهاب آن می کاهد.

تنظیم قند خون

این گیاه و عصاره برگ آن برای کاهش قند خون بالا موثر است. در پژوهشی مشخص شد که ۳۰ دقیقه پس از مصرف کنگر فرنگی پخته شده در یک وعده غذایی، مقدار قند خون و سطح انسولین کاهش می یابد. البته این اثر در افراد بزرگسالی که به سندرم متابولیک مبتلا نبودند هم مشاهده شد.

هنوز مشخص نیست که چگونه این گیاه چنین اثری روی قند خون می گذارد. برخی از محققان بر این باور هستند که عصاره کنگر فرنگی از فعالیت آنزیمی به نام آلفا-گلوکوسیداز می کاهد.به این ترتیب نشاسته را به گلوکز تبدیل کرده و روی قند خون اثر مثبت می گذارد.

پیشگیری از سرطان

بررسی‌های آزمایشگاهی نشان می دهد مصرف عصاره کنگر فرنگی مانع رشد سلول های سرطانی می شود. برخی از آنتی اکسیدان ها از جمله روتین، کوئرستین، سیلیمارین و اسیدگالیک خاصیت ضد سرطانی دارند. به عنوان مثال در آزمایش های انجام شده روی حیوانات، آنتی اکسیدان سیلیمارین برای پیشگیری از سرطان پوست و همچنین درمان آن موثر است.

کاهش وزن

برخی افراد از این گیاه برای کاهش وزن استفاده می کنند. کنگر فرنگی منبعی غنی از فیبر است. مصرف یک عدد کنگر متوسط پخته می تواند حدود یک سوم از نیاز روزانه بدن ما به فیبر را تامین کند. فیبر به هضم مواد غذایی، تنظیم قند خون و مقدار ترشح انسولین کمک می کند.علاوه بر این، بهترین منبع برای کنترل وزن و لاغری است.

درمان افسردگی

یک کنگر متوسط پخته بیش از ۲۰درصد نیاز روزانه‌ به فولات و ویتامین K و بیش از ۱۰درصد نیاز روزانه به ویتامین C، منیزیم، منگنز و پتاسیم را تامین می کند. یک کنگر متوسط حدود ۶۰ کالری و ۳/۵ گرم پروتئین دارد. چربی موجود در آن کمتر از ۱ گرم بوده، سدیم و کربوهیدرات آن به ترتیب ۱۲۰‌ میلی گرم و ۱۳ گرم است.

فولات می تواند از ابتلا به افسردگی و ضعف حافظه جلوگیری کند. ویتامین K هم انعقاد خون کمک کرده و برای استحکام استخوان های بدن ضروری است. ویتامین C نیز عملکرد سیستم ایمنی بدن و تولید کلاژن را افزایش می دهد.

بررسی‌های علمی نشان می دهد، منیزیم برای کاهش افسردگی، بهبود یادگیری، حافظه و بهبود خواب در زنان موثر است. علاوه بر این، منیزیم می تواند به بهبود قوای جسمانی، دریافت اکسیژن بیشتر، تولید انرژی و تعادل الکترولیت بدن کمک کند.

روش استفاده از کنگر فرنگی

• برگ های گیاه را می توان پس از پختن مورد استفاده قرار داد.

• می توان ۳۰ تا ۱۰۰ گرم از شیره ی تازه برگ انگنار را با مقداری شربت مطبوع مخلوط کرده و صبح، ظهر و شب هر بار پیش از هر غذا، یک سوم آن را میل کرد.

• در روشی دیگر می توان ۱۰ گرم برگ انگنار را در ۴ لیوان آب جوش دم کرده و صبح، ظهر و شب پیش از هر وعده ی غذایی به مقدار دو استکان با کمی شکر تناول کرد.