خواص انواع فلفل دلمه ای رنگی و تفاوت آنها + طبع و ارزش غذایی

فلفل دلمه نیز فلفل شیرین و یا کپسایسین هستند و در رنگ های مختلف مثل زرد، قرمز، سبز، بنفش و نارنجی موجود هستند. این سبزیجات، بیش از 900 سال پیش در جنوب و آمریکای مرکزی پرورش داده شدند و نام فلفل را از استعمارگران اروپایی آمریکای شمالی دریافت کردند. این ها به طور علمی به عنوان کپسایسین شناخته می شوند و متعلق به گروه خانواده بادنجانیان شامل فلفل چیلی، فلفل قرمز، سیب زمینی، گوجه فرنگی و بادمجان است. فلفل سبز و بنفش کمی طعم تلخ دارند، در حالی که مزه فلفل دلمه ای قرمز، زرد و نارنجی، طعم شیرین تر و میوه ای دارند. در این مقاله از اینفوگیاهی به بررسی خواص فلفل دلمه می پردازیم.

طبع فلفل دلمه ای

 طبع فلفل دلمه‌ای مستقل از رنگ آن، گرم و خشک است، در نتیجه بعد از خوردن آن احساس تشنگی و گرما می‌کنید. این مدل سبزیجات صفرازا هستند و مصرف آنها در افراد گرم مزاج باعث بروز جوش، خارش بدن و گرگرفتگی می‌شود.

مصلح فلفل دلمه ای 

گلاب، صمغ عربی و صندل مصلح این فلفل هستند. فراموش نکنید انتخاب مصلح به طبع فرد بستگی دارد.
همچنین سنکنجبین به عنوان مصلح عام مواد غذایی با طبع گرم معرفی می‌شود. طبع سکنجبین به میزان عسل و سرکه آن بستگی دارد، در صورتی که گرم مزاج هستید از سکنجبینی که سرکه آن بیشتر است، استفاده کنید تا با مزاج شما سازگار باشد.

تمام رنگ های فلفل دلمه در تعیین جنسیت و نر و ماده بودن شبیه هم هستند. ته فلفل دلمه برجستگی هایی وجود دارد و فلفل دلمه هایی که چهار برجستگی در زیر خود دارند ماده هستند. فلفل دلمه ماده پر از تخم و طعم شیرینی دارد. برای تهیه انواع سالاد و خام خواری مناسب تر از فلفل دلمه ای نر است.

فلفل دلمه ای که سه برجستگی در زیر خودش داره نر بوده و تخم کمتری دارد و مزه تندتری داشته و برای غذا پختن از آن استفاده می شود و در آشپزی کاربردی تر می باشد. بر عکس فلفل دلمه ماده، بعد از تفت و پختن اصلا تلخ نمی شود و خوشمزه باقی می ماند.

فلفل (سبز، قرمز، فرنگی و دلمه‌ای) گیاهی علفی یک یا دوساله است که ارتفاعش به 100سانتی متر هم می‌رسد. برگ‌ها تخم مرغی یا سرنیزه‌ای و بی‌کرک‌اند. دمبرگی به طول ۴-۱۶ سانتی متر داشته و گل‌ها منفرد و بندرت دوتایی دارای کاسه گل استکانی هستند. جام گل‌ها سفید، بندرت صورتی با لکه‌های مایل به سفید، سبز یا بنفش دیده شده‌اند. انواع کاشته شده زیادی از فلفل در حد ۵۰ نژاد وجود دارد که همگی از یک گونه‌اند.

فلفل دلمه‌ای قرمز، زرد و نارنجی از انواع رسیده‌تر فلفل دلمه‌ای سبز هستند که زمان طولانی رسیده شدن آنها باعث افزایش مواد مغذی موجود در آنها شده است.

پراکندگی جهانی: مرکز آمریکا، در اغلب نقاط آمریکا مخصوصا توسط بومیان مکزیک کاشته می‌شود.

پراکندگی جغرافیایی در ایران: در اغلب نقاط ایران به منظور استفاده به عنوان چاشنی کاشته می‌شوند. دو نوع کاشته شده آن در ایران به نام‌های فلفل دلمه‌ای و فلفل سبز رایج‌تر هستند.

کلیه انواع فلفل دلمه‌ ای، به ویژه نوع قرمز آن حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان‌های ویتامین C، بتاکاروتن (ویتامین A)، ویتامین E و روی هستند، بنابراین، با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کنند و از بدن در برابر بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و برخی از سرطان‌ها محافظت می‌کنند. این مواد مغذی برای تقویت سیستم ایمنی و تولید انرژی حیاتی هستند.

ویتامین C و منیزیم موجود در فلفل با همکاری یکدیگر آدرنالین تولید می‌کنند و به همین دلیل، فلفل‌های دلمه‌ ای برای کمک به بدن در مقابله با استرس حائز اهمیت هستند.

فلفل دلمه‌ ای قرمز حاوی کاروتنوئید قرمز لیکوپن است که به پیشگیری از سرطان پروستات کمک می‌کند و همچنین، حاوی لوتئین و زئاگزانتین است که هر دو از بدن در برابر مشکلات بینایی نظیر آب مروارید و تخریب ماکولا محافظت می‌کنند. درصورتی که به صورت خام و یا آب آن مصرف شود، به دلیل وجود برخی ترکیبات شیمیایی دیگر در پیشگیری از یبوست نیز کمک‌کننده است.

چرا فلفل دلمه‌ ای رنگ‌ های مختلفی دارد؟

تغییر رنگ فلفل دلمه‌ ای در بعضی موارد براساس درجه‌ رسیدگی بر روی بوته متفاوت است و مربوط به مدت زمانی می‌ شود که فلفل بر روی گیاه اصلی باقی می‌ ماند. به همین جهت رنگ فلفل دلمه‌ ای رنگی می ‌تواند نمایانگر مرحله‌ خاصی از رشد و به بلوغ رسیدن آن باشد. گونه‌ سبز فلفل دلمه‌ ای از ابتدای مرحله‌ رشد تا زمان رسیدن به بلوغ به رنگ سبز است و تغییر در رنگ آن صورت نمی ‌گیرد. بنابراین رنگ فلفل دلمه‌ ای فقط مربوط به رسیدن به زمان بلوغ آن نمی ‌شود و می ‌تواند با شروع رشد تغییری در رنگ آن ایجاد نشود و برعکس براساس نوع بذری که کاشته شده با ورود به مرحله بلوغ به نارنجی، زرد و یا قرمز تغییر رنگ پیدا کند.

رنگ بر ارزش غذایی فلفل دلمه‌ ای تاثیر دارد؟

فلفل دلمه‌ ای سبز نیاز کمتری به زمان رشد بر روی بوته‌ اصلی دارد به همین جهت ارزش غذایی کمتری نسبت به هم نوع‌ های خود دارد. با تمام این وجود فلفل دلمه‌ ای سبز هنوز به عنوان یکی از مقوی ‌ترین سبزیجات شناخته می ‌شود که سرشار از ویتامین c است.

فلفل دلمه‌ ای قرمز بیشترین زمان برای رشد کامل بر روی بوته اصلی را می‌ گذراند به همین جهت ارزش غذایی بالاتری نسبت به نوع سبز خود دارد. این نوع فلفل بیش از ده برابر فلفل دلمه‌ ای قرمز ویتامین A و C دارد.

فلفل دلمه ‌ای، دارای فیبر و سایر ریزمغذی ‌ها

فلفل دلمه ‌ای سرشار از ویتامین‌ های گروه B مانند تیامین، ریبوفلاوین و B6 است که ویتامین ‌های موثر در تبدیل مواد غذایی به انرژی می ‌باشند. فلفل دلمه ‌ای همچنین گیاهی سرشار از فیبر، پروتئین و آهن می ‌باشد. فیبر در غذاهای گیاهی مانند میوه‌ ها، سبزی ‌ها، غلات کامل و حبوبات یافت می‌ شود و بدن برخلاف پروتئین، کربوهیدرات و چربی نمی ‌تواند آن را هضم کند و در دستگاه گوارش با اتصال به چربی ‌ها و افزایش دفع آنها، موجب کاهش فشارخون و کلسترول خون می‌ گردد. همچنین موجب جذب آهسته ‌تر قند خون می ‌شود.

خواص انواع فلفل دلمه‌ای

میوه این گیاه (فلفل) که ممکن است قرمز، مایل به زرد، بنفش و سبز، بصورت گرد یا کشیده و دراز باشد به صورت خام، پودر (ادویه) یا پخته مصرف می‌‎شود و خواص درمانی آن به شرح زیر است:

1. محرک معده و مدر است.
2. در اکثر موارد برای پیشگیری و یا درمان سوء هاضمه ناشی از ضعف دستگاه گوارش، تخمیر روده، اسهال و اسهال خونی، حالات تهوع غیرقابل‌کنترل، خونریزی رحمی، احتباس آب، لارنژیت، سرفه‌های اسپاسمی (سیاه سرفه) و برخی فلج‌ها بکار می‌رود.
3. در استعمال خارجی از آن می‌توان برای معالجه دردهای عصبی روماتیسمی و نقرسی وکمردرد استفاده کرد.
4. به مقدار کم فلفل سبز یا قرمز مقوی معده، بادشکن و محرک قوای جنسی است.
5. به مقدار بسیارکم برای درمان واریس، بی‌اشتهایی، انسداد کبد و بواسیر مفید است.
6. بـه عنوان ضماد (روغن مالیدنی) برای درمان روماتیسم بکار می‌رود.
7. بـه مقدار زیاد محرک و حساسیت زاست و سبب زخم و ضایعه دائمی در معده و کلیه می‌شود.

همه خانواده فلفل ها چه تند و چه غیر از آن، همگی باعث آب شدن چربی ها می شوند، انواع فلفل دلمه ای هم از این قاعده مستثنی نیست.

فلفل دلمه‌ ای قرمز سرشار از آنتی اکسیدان است و می ‌تواند از بروز سرطان پروستات و بیماری‌ های قلبی و عروقی جلوگیری کند. مواد مغذی موجود در این نوع فلفل به سلامت استخوان ‌ها کمک می ‌کند و باعث استحکام و حفظ بافت استخوانی می ‌شود. ویتامین A و ویتامین B و E در تقویت سیستم اعصاب و رشد و نمو سلول‌ های بدن موثر است.

فلفل دلمه ای قرمز رنگ، مقادیر فراوانی از ریزمغذی هایی مثل کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم و روی دارد. فلفل دلمه ‌ای قرمز بیشترین میزان ویتامین C را دارا می‌ باشد. به گونه ‌ای که دو برابر نیاز روزانه به ویتامین C را تامین می‌ کند.

ادویه پاپریکا، از فلفل دلمه ‌ای قرمز رنگ یا فلفل چیلی قرمز گرفته می ‌شود. این ادویه به منظور بهبود طعم در غذاها بسیار کاربرد دارد. این ادویه سرشار از ویتامین A ، E و نیز ویتامین B می‌ باشد که ویتامین E در تقویت نوروترانسمیترهای سیستم اعصاب و رشد و نمو سلول ‌های بدن موثر می ‌باشد.

با اینکه فلفل دلمه‌ ای سبزرنگ متداول ‌ترین نوع فلفل دلمه‌ ای در قفسه مغازه‌ ها می ‌باشد، اما نوع زرد آن محتوای مقدار بیشتری از انواع ویتامین‌ ها است. فلفل دلمه ‌ای زرد منبع بسیار خوبی از ویتامین C است. یک فلفل دلمه ‌ای متوسط زرد رنگ نیمی از نیاز روزانه به ویتامین C را بر آورده می ‌کند. ویتامین C به منظور پیشگیری از آرتریت، سلامت دندان و استخوان اثر دارد. نیاسین که از ویتامین ‌های گروه B می‌ باشد، به منظور تامین سلامت پوست، سیستم عصبی و سیستم گوارشی موثر است. همچنین این فلفل سرشار از فولات است که برای پیشگیری از نقایص مادرزادی کاربرد دارد.

برای کاهش فشار خون بهترین انتخاب فلفل دلمه‌ ای سبز می‌ تواند باشد. فلفل دلمه ‌ای سبز رنگ وقتی خیلی رسیده می ‌شود به رنگ قرمز تبدیل شده که رسیده ‌تر، شیرین‌ تر و با طعمی ملایم‌ تر است. ویتامین C و کاروتنوئید ها در حالت رسیده بیشتر هستند. هم چنین ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در فلفل دلمه ‌ای قرمز رنگ بیشتر از فلفل دلمه ‌ای سبز می ‌باشد. به منظور تهیه فلفل دلمه ‌ای قرمز، باید توجه کرد که رنگ آن روشن باشد و پوست سفتی داشته باشد. ولی فلفل‌ هایی که پوست کدر و چروکیده دارند، زودتر فاسد شده و مواد مغذی‌ آنها به شدت افت می ‌کند.

فلفل‌ های زرد، نارنجی و قرمز منبع بسیار خوبی از کاروتنوئید ها هستند. کاروتنوئید ها گروهی از مواد شیمیایی گیاهی می ‌باشند که سلامت چشم ‌ها را به همراه دارند. کاروتنوئید های موجود در فلفل‌ های دلمه ‌ای عبارتند از:

• بتاکاروتن که مسئول ایجاد رنگ نارنجی در هویج، کدو حلوایی، فلفل دلمه‌ ای نارنجی و… می ‌باشد، در سلول ‌های بینایی تبدیل به ویتامین A می ‌شود، که این ویتامین به منظور تقویت فرآیند بینایی در نور کم کاربرد دارد. بتاکاروتن همچنین از آنتی‌اکسیدان ‌های بسیار قوی می‌ باشد که افراد را در برابر ابتلا به سرطان و بیماری‌ های قلبی محافظت می‌ کند.

• لوتئین و زآگزانتین که رنگ زرد را در زردآلو، فلفل دلمه‌ ای زرد و … ایجاد می ‌کند. از مواد اصلی تشکیل ‌دهنده ماکولای چشم می ‌باشند و ماکولای چشم را از آسیب ‌های ناشی از افزایش سن محافظت می‌ کنند و کمبود آنها آب مروارید را در پی دارد. در حقیقت فلفل دلمه ‌ای زرد و نارنجی را می ‌توان نوعی عینک آفتابی طبیعی برای چشم‌ ها دانست.

1. ضددرد و ضدچسبندگی پلاکت‌ها
2. ضدمیکروب و ضدسرطان
3. ضدسم و ضداکسیدان
4. ضدنفخ و ضدداءالصدف (نوعی بیماری پوستی)
5. ضدورم و ضدتب
6. ضداحتقان و قابض
7. بازکننده برونش‌ها و ضدکلسیم
8. مولد کندی ضربان قلب و محرک گردش خون
9. ادرارآور و هضم کننده
10. معرق و کم‌کننده چربی خون
11. حشره کش
12. ملتهب کننده و مقوی معده
13. گرمازا و نگهداری‌کننده آب در بدن

بیشتر بخوانید: چرا آقایون باید دو برابر خانم ها فلفل بخورن؟

1. بادشکن، محرک اعصاب و افزایش‌دهنده مویرگ‌های خونی است.
2. میوه‌ی آن، مزه تند و تلخ داشته و مسکن، ضددرد، خلط‌آور، مقوى معده، بادشکن، محرک موضعی قوی، محرک عمومی و قلبی است.
3. در موارد سوء هاضمه نامنظم بکار می‌رود.
4. خون را قوی و تورم و درد را می‌کاهد.
5. منبع ویتامین C است.
6. به عنوان اسید محرک و در استعمال خارجی به عنوان قرمزکننده پوست بکار می‌رود.
7. خمیر میوه نارس آن برای درمان سرطان و اختلالات روماتیسمی استفاده می‌شود.
8. پودر میوه آن همراه عسل به عنوان بادشکن برای درمان سوء‌هاضمه کاربرد دارد.
9. میوه آن به مقدار کم بـه عنوان محرک معده استفاده شده و سبب افزایش ترشح بزاق و شیره معده می‌شود.

فلفل دلمه‌ ای‌های سفت و پلاسیده نشده را انتخاب و آنها را در یخچال نگهداری کنید. کلیه انواع فلفل دلمه‌ای را می‌توان به صورت خام یا پخته مصرف کرد و حتی می‌توان آب آنها را گرفت و نوشید.