ترنجبین و خواص آن

• بررسی ترنجبین از نظر گیاه‌شناسی
• طبع و مزاج ترنجبین
• مواد موجود در ترنجبین
• خواص و فواید ترنجبین
• موارد منع مصرف ترنجبین
• شیوه مصرف ترنجبین

با وجودی که این گیاه در تمام ایران یافت می‌شود، با این حال در همه جا ترنجبین تولید نمی‌کنند. طرز تهیه آن بدین شکل است که در اواخر تابستان گیاهان خشک شده را جمع آوری آلومیت کرده، بر روی پارچه می‌گسترانند و تکان می‌دهند تا ترشحات خشك شده گیاه به شکل قطعات بسیار کوچک به دست آید.

گفته می‌شود که ترنجبین طبع گرم و تر دارد.

ترنجبین طبق تحقیقات انجام شده دارای مله‌زیتوز می‌باشد. بررسی‌های جدیدتری نشان می‌دهد که ماده قندی ترنجبین برخلاف آنچه که ذکر شد فقط ساکاروز می‌باشد. مله زیتوزتری، ساکاریدی است که از ۲ مولکول گلوکز و یک ملکول فروکتوز تشکیل یافته است. علاوه بر این مقادیری موسیلاژ (۱۵درصد) املاح کلسیم، سیلیسیم، گوگرد، منیزیم و آلومینیوم نیز دارد.

1. ترنجبین را برای شیرین کردن داروها مصرف می‌کنند.
2. ملين، نرم کننده سینه و داروی خلط آور است.
3. برای دفع اخلاط گرم مفید است.
4. برای باز کردن ادرار در مواردی که ادرار بند آمده باشد مؤثر است.
5. تب و عطش را رفع می‌کند.
6. جوش و آکنه را برطرف می‌کند.
7. بیماری‌های عفونی مشکوک را نیز درمان می‌کند.
8. سرفه را تسکین می‌دهد.
9. جوشانده آن معرق است.
10. مالیدن روغن برگ‌های آن برای روماتیسم خیلی واقع است.
11. گل‌های آن برای بواسیر مفید است.
12. تصفیه کننده‌ی خون است.
13. عرق گیاه ترنجبین برای دفع سنگ کلیه و مثانه تا حدودی مؤثر است.
14. التهابات و مشکلات پوستی نظیر اگزما را از بین می‌برد.
15. ترنجبین خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد.

• برای طحال و تب‌های گرم و برای افراد گرم مزاج مضر است.
• افرادی که جوش‌های آبله مانند روی بدن دارند نباید آن را مصرف کنند.
• مصرف ترنجبین برای بیماران حصبه‌ای و کسانی که اسهال خونی دارند مضر است.
• بسیاری از خانواده‌ها برای بهبود زردی کودک خود از خود ترجی آب قند استفاده می‌کنند که این مواد، نه تنها تاثیری در بهبود زردی کودک ندارند، بلکه باعث اسهال و استفراغ نوزاد نیز می‌شوند.

• هر روز ۳۰ گرم از آن را در یک لیوان شیر تازه حل نمایید و بخورید مفاوت در خوردن آن قوای جنسی را تحریک می‌کند.
• برای رفع صداهای دستگاه گوارش، ترنجبین را با زیره مخلوط کرده و دم کنید؛ سپس آب صاف کرده‌ی آن را بنوشید.
• خوردن ترنجبین با آب پنیر برای اخراج اخلاط سوخته، با ماء‌الشعیر برای دفع اخلاط گرم، با کره برای باز کردن ادرار (در مواردی که ترشح ادرار بند می‌آید) مفید است.
• برای تهیه آب ترنجبین، مقداری ترنجبین را در آب جوش حل می‌کنند. سپس مایع صاف روی آن را بر می‌دارند و می‌گذارند قدری بماند تا مواد خارجی آن ته‌نشین شود. حالا مایع صاف شده روی آن، آماده خوردن است آب ترنجبین اگر صبح ناشتا خورده شود، مؤثرتر است. مقدار خوردن معمول آن ۱۲ تا ۳۵ گرم است.
• برای رفع شوره سر، شربت خاکشیر را با ترنجبین مخلوط کرده و میل کنید.