مهم ترین خواص پونه کوهی | تفاوت پونه و پونه کوهی

پونه کوهی از خانواده نعنائیان است.  پونه‌ کوهی که بومی جنوب غربی اوراسیا و منطقه‌ی مدیترانه است و به مدت هزاران سال بخشی از درمان از طریق طب جایگزین یا آشپزی بوده‌ است . پونه‌ کوهی بسیار به نعناع نزدیک است. به همین دلیل، بسیاری از اجزای آلی این دو گیاه و بسیاری از خواص درمانی آنها مشابه است. پونه کوهی اگرچه به طور معمول در مقادیر کم استفاده می شود.

طبع پونه کوهی

پونه طبیعتی گرم و خشک داشته و مصرف زیادی در بین خانواده‌ های ایرانی دارد .

فرق پونه با پونه کوهی

فرق پونه و پونه کوهی در شکل و طعم این دو گیاه است. برگ‌های پونه کوهی بیضوی‌شکل هستند و لبه‌های صاف دارند. در حالی‌ که برگ‌های پونه باریک‌تر و بیشتر به‌شکل بادام هستند و لبه‌های دندانه‌دار دارند. همچنین ظاهر برگ‌های پونه چروکیده‌تر است. از طرفی مزه پونه کوهی گرم، خوش‌طعم و اندکی کافورمانند و شبیه به لیمو و فلفل است، اما طعم پونه خنک‌تر و شیرین‌تر است.

پونه کوهی به طور سنتی برای مقابله با سرماخوردگی، مشکلات تنفسی، مثانه و بیماری کبد، نفخ شکم و درد معده مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین از آن برای سقط جنین یا شروع دوره قاعدگی استفاده شده است. پونه کوهی و پونه وحشی حاوی انواع آنتی‌اکسیدان‌ هایی مانند تیمول، کارواکرول، لیمونن، ترپینن، اوسیمن و کاریوفیلن است که خواص این گیاه را ایجاد می‌ کنند.

پونه کوهی با داشتن ویتامین‌ ها و مواد مغذی موجود در پونه کوهی برای سیستم ایمنی بدن ضروری و مفید است. به تقویت عملکرد سبستم ایمنی بدن کمک می‌ کند. این گیاه دارویی حاوی کارواکرل و رزمارینیک اسید است که این ترکیب به عنوان یک کاهش دهنده‌ هیستامین و ضد احتقان طبیعی عمل ‌می کند.

پونه کوهی که برای سلامت ریه و ضدعفونی کردن آن مفید و موثر است، بر تنفس راحت از طریق بینی تاثیری مستقیم دارد. پونه کوهی می‌ تواند جایگزین بسیار خوبی برای آتتی بیوتیک‌ ها باشد. به جای استفاده از دارو‌های شیمیایی برای ضدعفونی کردن ریه می‌ توان از دم کرده پونه استفاده کرد.

پونه کوهی به عنوان یک ضدعفونی کننده قوی علیه قارچها و میکروبها شناخته می‌ شود، در واقع پونه کوهی با وجود ترکیبات تیمول و کارواکرول می‌ تواند از بدن در برابر بسیاری از باکتریها و عفونتها محافظت کند.

بیشتر بخوانید: خواص بی نظیر پونه

کسانیکه در گوش و یا ناخن عفونتهای قارچی دارند و یا خانمهایی که با عفونت قارچی درگیر هستند می‌ توانند از پونه کوهی استفاده کنند. دم کرده پونه کوهی از تاثیرگذارترین و مناسب ترین درمان‌ها برای عفونت ادراری است.

پونه کوهی و گیاهان دیگری که آنتی‌ اکسیدان دارند، می‌ توانند به‌ خوبی از بروز سرطان جلوگیری کنند. آنتی‌ اکسیدان‌ های غذایی به بدن کمک می‌ کنند تا رادیکالهای آزاد را که مواد سمی ناشی از فرآیند های طبیعی و استرس‌ های محیطی هستند، از بین ببرد. استرس اکسیداتیو می‌ تواند منجر به آسیب سلولی شود که باعث بیماریهای مختلفی ازجمله سرطان و دیابت می شود.

ترکیبات موجود در پونه کوهی می‌ تواند به مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند. درواقع این گیاه می‌ تواند فوایدی مانند بهبود مقاومت به انسولین، تنظیم ژنهایی که بر متابولیسم چربی و کربوهیدرات تأثیر می‌ گذارند، بازسازی بافتهای آسیب‌ دیده کبد و کلیه را برای افراد مبتلا به دیابت داشته باشد.

التهاب یک واکنش ایمنی طبیعی است که در نتیجه بیماری یا جراحت رخ می دهد. با این حال، اعتقاد بر این است که التهاب مزمن در ایجاد بیماریهایی مانند بیماریهای قلبی، دیابت و شرایط خود ایمنی نقش دارد. پونه کوهی سرشار از آنتی اکسیدان است که می تواند به خنثی سازی رادیکالهای آزاد و کاهش التهاب کمک کند.

پونه کوهی به طور طبیعی نوعی اسید چرب امگا ۳ است، نوع مفید کلسترول که در واقع باعث بهبود سلامت قلب شما می‌ شود، در حالی که اسید های چرب امگا ۶ تاثیر منفی دارند. علاوه بر این، اسیدهای چرب امگا ۳ به توازن سطح کلسترول کمک می‌ کنند و التهاب را در سیستم قلبی و عروقی کاهش می‌ دهند، در نتیجه از تصلب شرایین، حمله‌ قلبی، و سکته‌ مغزی جلوگیری می‌ کنند.

همانطور که سن‌ بالاتر می‌ رود، استخوانهای‌ ما کم‌ کم ضعیف و شکننده می‌ شوند، کلسیم، آهن، منگنز و برخی از مواد معدنی برای سلامت استخوانها بسیار مهم هستند و پونه‌ کوهی مقدار قابل توجهی از تمام این مواد را دارد و همین باعث می‌ شود که این گیاه آن برای افرادی که می‌ خواهند از خود در برابر پوکی استخوان در مراحل بعدی زندگی‌ محافظت کنند، عالی باشد.

سایر خواص پونه کوهی

1. زخمهای پوستی
2. کاهش دردهای ماهیچه‌ ای و عضلانی
3. بهبود آسم و سرماخوردگی
4. درمان اسهال
5. بهبود سوء هاضمه
6. دردهای قاعدگی
7. عفونتها و اختلالات دستگاه ادراری
8. خونریزی بعد از کشیدن دندان

همان‌ طورکه قبلاً نیز به آن اشاره کردیم انواع مختلفی از این گیاه وجود دارد و محتوای آنتی ‌اکسیدانی و مواد مغذی آن در انواع مختلف می‌ تواند بسیار متفاوت باشد. اگر بخواهیم ارزش غذایی پونه کوهی به ازای یک قاشق چای‌ خوری را بیان کنیم، می ‌توانیم آن را در جدول زیر به شما معرفی نماییم:

اسانس قوی یا روغن پونه کوهی از طریق خشک‌ کردن برگ‌ها و شاخسارهای گیاه به دست می‌ آید. درواقع پس از خشک شدن، روغن استخراج و با تقطیر با بخار آب غلیظ می‌ شود. اسانس این گیاه را می‌ توان با روغن‌ های حامل مانند روغن‌ زیتون و یا نارگیل مخلوط کرد و به‌ صورت موضعی استفاده نمود.

مهم ‌ترین خواص روغن پونه کوهی برای سلامتی عبارتند از:

• یک آنتی‌ بیوتیک طبیعی
• کمک به کاهش کلسترول
• یک آنتی‌اکسیدان قوی
• موثر در سلامت روده
• کمک به تسکین درد
• کاهش دهنده وزن

• مصرف پونه کوهی برای زنان باردار مضر است، زیرا باعث ایجاد انقباضات رحمی و سقط جنین می ‌شود.

• زیاده روی در مصرف پونه کوهی باعث بروز سردرد، افزایش فشارخون و پمپاژ قلب می ‌شود.

• افراط در مصرف پونه کوهی باعث بروز مسمومیت و تشنج می‌ شود.

• توصیه می‌ شود افرادی که به گیاهان خانواده نعناع حساسیت دارند، از پونه کوهی استفاده نکنند، زیرا باعث تشدید آلرژی ‌خواهد شد.

شما می ‌توانید روغن پونه کوهی را به صورت مکمل مصرف کنید، به این معنی که یک دوز 500 میلی گرم باشد، یا می ‌توانید مقادیر کمی از روغن پونه کوهی را به غذا اضافه کنید. آن را در قالب کپسول، قرص و مایع ریخته و می‌ توانید به صورت موضعی مورد استفاده قرار دهید. یه این صورت که آن را با نسبت 1 به 1 با روغن زیتون رقیق کنید.

تأکید می ‌کنیم که مصرف هر ماده مفید اگر از حد اعتدال خارج شود، می‌ تواند عوارض مختلفی را برایتان به همراه داشته باشد. به ‌طورکلی پونه کوهی به‌ عنوان یک گیاه، روغن یا مکمل احتمالاً برای اکثر افراد بی‌ خطر است. بااین ‌حال باید در هنگام مصرف به موارد زیر توجه کنید:

• افرادی که فشارخون پایین دارند، باید در مصرف پونه محتاط باشند.

• روغن این گیاه یک روغن ضروری یا اساسی است و روغن ‌های ضروری را قبل از استفاده باید با روغن حامل مانند روغن ‌زیتون یا در آب مانند حمام بخار رقیق کنید. غلظت روغن این گیاه نباید بیشتر از 1٪ باشد، در غیر این صورت منجر به تحریک پوست می شود.

• بلعیدن روغن‌ های ضروری یا استفاده از آن ها روی پوست به ‌تنهایی می ‌تواند خطرناک و سمی باشد.

• این گیاه بر توانایی بدن در جذب مس، آهن و روی تأثیر می گذارد. همچنین این قند خون را کاهش می دهد.

• افرادی که به گیاهان متعلق به خانواده نعناع که شامل پونه کوهی، ریحان، اسطوخودوس و مریم‌گلی هستند، حساسیت دارند، باید مراقب مقدار مصرف پونه باشند، زیرا ممکن است به این گیاه نیز واکنش آلرژیک نشان دهند.