- طبع و مزاج زالزالک
- خواص زالزالک
- مزایای زالزالک برای قلب
- خواص درمانی هستهی زالزالک
- خواص درمانی گل زالزالک
- خواص درمانی برگ زالزالک
- شیوه مصرف زالزالک
- مضرات زالزالک
قسمت مورد استفاده این درختچه، برگ، گل و میوه آن است.
زالزالک با نام علمی Crataegus L، میوهی کوچک پاییزی به رنگ قرمز، زرد و نارنجی و بعضاً سیاه با هستهای سخت است. درخت زالزالک (کویچ)، درختچهای تیغ دار از تیرهی گل سرخیان (یا سیبی ها) با میوهای زیبا به رنگ سفید یا صورتی خوراکی است و دارای شاخههای خاردار و شکوفههای پرپر معطر میباشد. درختچهی زالزالک در دامنه کوهها و اراضی جنگلی آفتابی در سرتاسر جهان میروید و تکثیر آن از طریق تخم و تهیهی نهال انجام میشود. زالزالک در ایران در بلندیهای استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد میروید. میوهی تازهی زالزالک، دارای سیتریک اسید و تارتاریک اسید و کرانگوس اسید، پکتین، گلوکز و فروکتوز و ویتامینهای A,B,C، تانن و کلسیم میباشد.
طبع و مزاج زالزالک
زالزالک از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است.
خواص زالزالک
- زالزالک تقویت کننده قلب است و رگها را از رسوبات پاک میکند. آنهایی که رگهای قلبشان گرفته بهتر است قبل از اینکه به فکر عمل جراحی باشند مدتی از این گیاه استفاده کنند تا سلامتی خود را بازیابند.
- زالزالک ادرار آور است و بهترین دارو برای پایین آوردن فشارخون میباشد و همچنین بیماریهای قلبی را درمان میکند. زیرا رگها را باز میکند و خون را به عضله قلب میرساند. – در تحقیقاتی که در سال ۱۹۸۱ بر روی بیماران قلبی در آلمان به عمل آمده دیده شد آنهایی که از زالزالک استفاده کرده بودند سلامتی خود را به سرعت باز یافتند.
- زالزالک در آلمان به عنوان یک داروی مؤثر برای بیماران قلبی از طرف وزارت بهداری آلمان تأیید شده است.
- زالزالک در رفع ناراحتیهای دستگاه گوارش مؤثر میباشد و تقویت کننده معده است و همچنین برای رفع بی خوابی مفید است. افسردگی و نگرانی را برطرف میکند. در رفع آنژین قلبی مؤثر است.
- اشخاصی که آنفارکتوس کردهاند از این دارو اثر خوبی خواهند دید.
- زالزالک برای کسانی که به بیماری عفونی مانند سینه پهلو مبتلا شدهاند مفید است.
- اگر گوش شما زنگ میزند برای معالجه از زالزالک استفاده کنید.
- زالزالک ناراحتیهای دوران یائسگی را برطرف میکند و تنگی نفس را که به علت بیماری قلبی است برطرف میکند.
- بسیار قابض و در درمان اسهال خونی مؤثر است.
- برای تقویت معده بسیار توصیه شده است.
- در مواقع كم خونی و سل اثر خوبی دارد.
- برای روماتیسمیها و مبتلایان به ورم روده مفید است.
- اشتها را زیاد میکند.
- جهت درمان قطره قطره آمدن ادرار توصیه شده است.
- شربت زالزالک همراه با شکر سرخ، برای رفع سردرد شدید مفید است.
- گل زالزالک، ضد تشنج بوده و حرکات نامنظم قلب را تنظیم میکند.
- داروی مفید و خاصی بر ضد تپش قلب و ضربان شدید آن است.
- زالزالک بهترین میوه در پیشگیری از نارسایی احتقانی قلب و اختلالات گردش خون است.

مزایای زالزالک برای قلب
۱- بهبود جریان خون
۲- نرمال کردن عمل قلب
۳- افزایش قدرت انقباضی قلب
۴- کمک به پیشگیری از آریتمی (ضربان نامنظم قلب)
۵- مدر طبیعی
۶- پیشگیری از تولید رادیکال آزاد
۷- بهبود فشار خون
۸- بهبود سطوح کلسترول خون
مطالعات نشان میدهند که مصرف ۱۹۰-۱۶۰ میلی گرم عصارهی زالزالک روزی یک بار به مدت ۸ هفته، تأثیرات شگرفی در بهبودی بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب دارد. این امر به آنها کمک میکند که بتوانند با حداقل خستگی و بدون کم آوردن نفس فعالیت داشته باشند. اندازهی استفاده شدهی عصارهی آن بین ۲۵ تا ۳۰۰ میلی گرم در روز است (نرمال ۲۵ میلی گرم، در افراد با ریسک بیماری قلبی حداقل ۱۰۰ میلی گرم).
البته لازم به یادآوری است که بیماران قلبی، قبل از اضافه کردن هر مادهای، هر چند گیاهی به رژیم خود، باید با پزشک معالج مشورت کنند.
خواص درمانی هستهی زالزالک
اگر آن را نرم بکوبید و بخورید، اسهال را برطرف هم چنین از احتلام شبانه جلوگیری میکند.
خواص درمانی گل زالزالک
هر روز 50 گرم از آن را در یک لیتر آب جوش دم کرده و بنوشید. آثار مفیدی در تنظیم خون دارد؛ ضعف قلب را برطرف میسازد، آنژین را درمان میکند، اختلالات عصبی از جمله نگرانی، بی خوابی، سرگیجه، احساس صدا در گوش و نظایر آن را درمان میکند.
روزی سه بار هر مرتبه یک قاشق سوپ خوری از آن را در یک فنجان آب جوش دم کنید و آب صاف کردهی آن را بنوشید؛ ضد اسپاسم است. هم چنین داروی مفیدی برای دوران یائسگی به شمار میآید.
اگر آب جوشاندهی آن را در دهان و گلو نگه دارید و غرغره کنید. تورم و جراحات مخاط دهان و گلو را برطرف میسازد.
خواص درمانی برگ زالزالک
۵۰ گرم از آن را در یک لیتر آب بجوشانید و پس از خنک شدن روزی سه بار آب را در دهان بگیرید. برفک دهان را برطرف میسازد و آبسهی لثه را نیز باز میکند. اگر در گلو غرغره کنید، درد گلو و آنژین را درمان میکند. اگر به پوست بمالید پوست ظریف شده را درمان کرده و سالک را رفع میکند.
شیوه مصرف زالزالک
زالزالک به صورت انواع کپسول، تنتور، عصارههای مایع استاندارد یا عصارههای جامد عرضه میشود. میتوان از برگها، گلها و دانههای زالزالک خشک چای نیز درست کرد.
تنتور زالزالک
– مقدار ۳۰ تا ۴۰ قطره تنتور را در یک لیوان آب ریخته و سه بار در روز بنوشید. در موارد حاد میتوان این مقدار را تا ۸۰ قطره سه بار در روز افزایش داد برای بی خوابی و ناراحتیهای دوران یائسگی بسیار مؤثر است.
ـ دم کرده دو قاشق چای خوری خشک شده گیاه را در یک لیوان آب جوش ریخته و به مدت ده دقیقه دم کنید و بخورید برای سرگیجه و عصبانیت مفید است.
-زالزالک اگر به خوبی خشک شود، تنها مقداری از ویتامین C خود را از دست میدهد ولی دیگر ترکیبات شیمیایی خود را حفظ میکند. لذا برای نگهداری زالزالک خشک باید آن را در محلی که هوایش دائما عوض میشود نگه داشت.
مضرات زالزالک
- زالزالک اثرات درمانی دیگوکسین را تشدید میکند و از این رو در صورت مصرف دیگوکسین از مصرف توأم زالزالک بپرهیزید.
- عوارض جانبی زالزالک نادر است. برخی از عوارض آن شامل تعریق، خستگی و حالت تهوع است و در دوز بالا میتواند موجب افت شدید و خطرناک در فشار خون شود.
- این میوه را وقتی کاملا رسید و رنگ انداخت، مصرف کنید تا دچار ناراحتیهای گوارشی ناشی از خام بودن میوه نشوید.