چه جور متوجه سمی بودن قارچ بشیم؟

مسمومیت با قارچ هر ساله در فصل بهار زیاد می شود و باید بدانید که مصرف قارچ سمی برای سلامت بدن بسیار خطرناک است. اینفوگیاهی در این مطلب روش صحیح تشخیص قارچ سالم از نوع سمی آن را آموزش داده و همچنین به شما می گوید که چه روش های درمانی ای در صورت مصرف آن وجود دارند.

مسمومیت با قارچ سمی چیست؟

سالانه تعداد زیادی از مردم در سراسر دنیا به دلیل خوردن قارچ‌هایی که در حیاط و یا طبیعت پیدا کرده‌اند، دچار مسمومیت غذایی می‌شوند. این نوع از قارچ‌ها سمی بوده و نباید خورده شوند. تشخیص خوراکی بودن و یا نبودن قارچ‌ها بسیار دشوار است. قارچ‌های سمی باعث ایجاد حالتی ناخوشایند در افراد شده و گاهی حتی ممکن است کشنده باشند.

علائم مسمومیت

•     حالت تهوع

•     دل پیچه

•     استفراغ

•     سر درد

•     سر گیجه

•     قرمز شدن و تغییر حرارت پوست صورت و شکم

•     تپش قلب

نحوه تشخیص قارچ سمی

به ظاهر قارچ توجه کنید

یک: قارچ‌هایی را انتخاب کنید که هاگدان سفید رنگ نداشته باشند:

به دنبال قارچ‌هایی باشید که هاگدان قهوه‌ای و یا زرد متمایل به قهوه‌ای داشته باشند. با وجود اینکه برخی از قارچ‌هایی با هاگدان سفید رنگ خوراکی هستند، سمی‌ترین و کشنده‌ترین گروه قارچ‌ها یعنی خانواده‌ی آمانیتا (Amanitas) تقریباً همیشه هاگدان‌های سفید رنگ دارند.

دو: قارچ‌هایی را انتخاب کنید که کلاهک و یا ساقه‌ی قرمز رنگ نداشته باشند:

قارچ‌هایی را انتخاب کنید که کلاهک و ساقه‌ی قهوه‌ای و یا زرد متمایل به قهوه‌ای داشته باشند. بسیاری از قارچ‌های قرمز سمی هستند. در واقع قارچ‌های قرمز از رنگ خود به عنوان یک سیستم هشدار طبیعی استفاده می‌کنند تا تغذیه کننده – از جمله انسان – را از خود دور کنند.

سه: به دنبال قارچ‌هایی بدون فلس روی کلاهک باشید

از قارچ‌هایی که دارای فلس و یا نقاط سایه و روشن روی کلاهک هستند، دوری کنید. این نقاط سایه و روشن خود را به صورت نقاط روی کلاهک نشان می‌دهند. این نقاط در میان قارچ‌های سمی بسیار شایع است. برای مثال قارچ‌های سفید ممکن است فلس‌های زرد متمایل به قهوه‌ای یا قهوه‌ای روی کلاهک داشته باشند.

چهار: به دنبال قارچ‌هایی فاقد حلقه روی ساقه باشید

به زیر کلاهک نگاهی بیندازید و به دنبال حلقه‌ای دامن مانند به شکل یک کلاهک کوچک روی ساقه باشید. اگر قارچی که انتخاب کردید، این حلقه را داشته باشد، از مصرف آن خودداری کنید. چرا که بسیاری از قارچ‌های سمی دارای این حلقه هستند.

پنج: تا زمانی که صد در صد در مورد خوراکی بودن قارچ مطمئن نشده‌اید، آن را مصرف نکنید

زمانی که قارچ‌ها را جمع آوری می‌کنید، بسیار محتاط باشید و فراموش نکنید که بسیاری از قارچ‌های سمی و غیر سمی بسیار به هم شباهت دارند.

برخی از انواع قارچ‌ها در طی مراحل رشد، از نظر ظاهری تغییر می‌کنند و همین مسئله تشخیص آن‌ها را دشوارتر خواهد کرد. برای مثال، قارچ‌های متعلق به یک دسته‌ی خاص به دلیل قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید ممکن است تغییر رنگ دهند.

پیشگیری از مسمومیت با قارچ

 از مصرف قارچ های  خودرو و یا جمع آوری شده توسط افراد عادی و یا قارچ هایی که به صورت فله ای عرضه می شوند، خودداری کنید. تنها قارچ هایی را که توسط مراکز مجاز و در بسته بندی های دارای مجوزهای سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و پزشکی می باشند، مصرف نمایید.

 شناسایی انواع خوراکی قارچ از انواع سمی تنها بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل، رنگ، بو، قوام و مزه مشکل بوده و تنها توسط متخصصان و کارشناسان مجرب قارچ شناسی  و گیاه شناسی امکان پذیر است. بنابراین به توصیه های برخی از افراد عادی  در تشخیص انواع سمی از  انواع خوراکی قارچ  توجه نکنید.

 مصرف قارچ ها توسط  پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی  نشان دهنده غیرسمی بودن قارچ  برای انسان نمی باشد.

 برخی از روش ها و معیارهای سنتی مانند: تغییر رنگ  قاشق نقره در اثر تماس با قارچ، یا وجود حشرات دراطراف قارچ و محل رویش قارچ  معیار  علمی و صحیحی برای تشخیص عدم سمیت قارچ در همه موارد نیست. هرگز قارچ ها را به صورت خام و به مقدار زیاد  مصرف نکنید.

 هر چند در برخی موارد حرارت برخی از مواد سمی موجود در قارچ ها را از بین می برد، با این وجود برخی از سموم موجود در قارچ ها مقاوم به گرما بوده و در اثر فرآیندهای آماه سازی غذا مانند: کباب کردن، آب پز کردن، سرخ کردن، بخار پز کردن قادر به تخریب کامل مواد سمی موجود در قارچ نمی باشد.

در صورت بروز علایم و نشانه های گوارشی به صورت تاخیری (12-5 ساعت پس از مصرف خوراکی قارچ)، هر چه سریعتر بیمار را به مرکز درمانی تخصصی سم شناسی بالینی و مسمومیت ها  منتقل کنید.

 انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی  مسمومیت ها امکان درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد و هر گونه تاخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار می شود. بنابراین با مشاهده علایم و نشانه های بالینی اولیه به ویژه از نوع تاخیری در فردی با سابقه  مصرف خوراکی قارچ ، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.

 در صورت امکان، نمونه باقی مانده قارچ مصرف شده توسط بیمار را برای شناسایی کادر پزشکی در بیمارستان به همراه داشته باشید.

نحوه درمان مسمومیت با قارچ

اگر مشکوک به مسمومیت با قارچ سمی هستید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر فردی که دچار مسمومیت شده، هوشیاری خود را از دست داده است، حتماً با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرید.

اگر همراه فرد دچار مسمومیت به اورژانس بیمارستان مراجعه کردید، حتماً مقداری از قارچ مصرفی را هم با خود همراه داشته باشید.

عوارض قارچ سمی

اگر بیمار استفراغ کند، خطر تا حد زیادی رفع خواهد شد. زغال فعال ماده‌ی تحریک کننده‌ی استفراغ است که ممکن است برای فرد تجویز شود.

پزشک ضربان قلب، فشار خون و درجه حرارت بیمار را اندازه گیری کرده و شدت گرفتن احتمالی علاذم را به دقت زیر نظر خواهد گرفت. اگر فرد علاذم مسمومیت شدید نداشته و  یا اینکه قارچ مصرفی بی ضرر تشخیص داده شود، مرخص خواهد شد.

از همراه فرد خواسته خواهد شد که به مدت ۲۴ ساعت فرد را زیر نظر داشته باشد و در صورت بروز هرگونه نشانه‌ای از مسمومیت غذایی با قارچ سمی به او اطلاع دهد.